Επίσκεψη κλιμακίου Ε.Ο.Δ.Υ.

 

Φιλοπρόοδος Όμιλος Ελαιοχωρίου

31/3/2022

 

 

Τις τελευταίες ημέρες παρουσιαστήκαν αρκετά κρούσματα covid 19 στο χωριό μας. Ο Φιλοπρόοδος Όμιλος Ελαιοχωρίου σε συνεργασία με την συγχωριανή μας Μαρία Κουρλιμπίνη του Κων/νου, την οποία ευχαριστούμε ιδιαίτερα, προσκάλεσε την κινητή μονάδα του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας για διενέργεια rapid test στο χωριό μας.

Το συνεργείο του Ε.Ο.Δ.Υ. θα βρεθεί στο χωριό μας στον χώρο της πλατείας την Κυριακή 3/4/2022 από 10:00 π.μ. έως 13:00 μ.μ.

 

 

                                    ΤΑ   ΧΑΝΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΟΥ

 

Ο οικισμός τα «Χάνια του Στρατηγάκου» ή «Στρατηγέκα χάνια» εμφανίστηκαν μετά τα «Ορλωφικά» (1770) στην νότια είσοδο του χωριού μας, από το Βαγιόρεμα.  Στην τοποθεσία αυτή δίπλα ακριβώς από το Βαγιόρεμα  υπήρχαν τρία χάνια. Ταυτόχρονα ή σε διαφορετικές περιόδους υπήρχαν δύο «χάνια  του Στρατηγάκου» δεξιά και αριστερά από το ρέμα,  εκεί που σήμερα κείτονται κτίσματα σε ερείπια. Τα χάνια του Στρατηγάκου ήταν ισόγεια, μακρόστενα και μονόροφα. Σε απόσταση λίγων μέτρων από αυτά και αριστερά από το Βαγιόρεμα υπήρχε  και το «χάνι του Σελίμου».Ήταν διώροφο με πελεκητή πέτρα στις γωνίες του. Στο ισόγειό του στεγαζόταν το χάνι και στον όροφο έμενε ο ιδιοκτήτης του. Η μεγάλη και παλιά αυτή οικογένεια του Στρατηγάκου ή Στρατηγάκη, που πρωτοεγκαταστάθηκε στα χάνια, ήταν από τη Μάνη. Ήρθε και εγκαταστάθηκε εκεί, αφού το σημείο εκείνο αποτελούσε σημαντικό σταυροδρόμι από την αρχαιότητα.

 Η περιοχή στα «Στρατηγέκα χάνια» αποτελούσε για δεκαετίες ολόκληρες το κέντρο του οικισμού  εκείνη την εποχή, πριν ακόμα αναπτυχθεί και διαμορφωθεί ο οικισμός της Μάσκλινας. Βρίσκονταν, όπως προαναφέρθηκε, στο σταυροδρόμι των δρόμων που έρχονταν από την ορεινή Κυνουρία (Δραγούνι) και την Τεγέα  και οδηγούσαν προς την Θυρέα (Άστρος) και  την Αργολίδα. Από εκεί περνούσαν  καθημερινά οι αγωγιάτες από Άστρος για Τρίπολη, μεταφέροντας εμπορεύματα, καθώς και μεγάλος αριθμός κοπαδιών από την Αργολίδα προς τα ορεινά της Αρκαδίας και αντίστροφα, στις εποχικές μετακινήσεις των ποιμένων της περιοχής. Στα Χάνια έσβηναν τη δίψα τους από το νερό των πηγαδιών που υπάρχουν ακόμη εκεί, «ξαπόσταιναν» ή και διανυκτέρευαν, οι αγωγιάτες και οι ποιμένες με τα ζώα τους. Από εκεί συνέχιζαν ξεκούραστοι πια το ταξίδι τους.

      Απαραίτητη προϋπόθεση για την λειτουργία χανιού ήταν η ύπαρξη νερού κοντά σε αυτό. Παρά το άνυδρο της γύρω περιοχής του χωριού μας, στο σημείο εκείνο υπάρχουν ακόμη τα πηγάδια που ξεδίψασαν για πολλές δεκαετίες τους στρατοκόπους και τα ζώα τους που περνούσαν από τα Χάνια του Στρατηγάκου. Επειδή το νερό στην περιοχή ήταν δυσεύρετο, το πουλούσαν μια δραχμή την τέσα για το πότισμα κάθε ζώου. Υπάρχει μάλιστα και το ανέκδοτο που αναφέρει πως έδωσε ο υπάλληλος του χαντζή σε μουλάρι μια τέσα νερό για να πιεί, που έβγαλε από το γειτονικό πηγάδι με την τριχιά, αλλά το ζώο δεν ήθελε. Όμως ο χαντζής απαίτησε από τον ιδιοκτήτη του ζώου να πληρωθεί την δραχμή για την τέσα το νερό που έδωσε στο ζώο με την δικαιολογία πως «δεν ήπιε το ζώο νερό αλλά το μυρίστηκε». Τα χάνια του Στρατηγάκου στο σημείο εκείνο λειτούργησαν μέχρι την δεκαετία του 1890. Σύμφωνα με μια άλλη πληροφορία λειτούργησαν μέχρι το 1920 περίπου. Τελευταίος ιδιοκτήτης τους ήταν ο Χρήστος Στρατηγάκης ή Κουλόχρηστας που διετέλεσε πρόεδρος του οικισμού και σύμφωνα με μαρτυρίες έφερε πάντοτε μαζί του τη σφραγίδα του, βάζοντάς την μέσα στο σελάχι του.    

    Σήμερα τα Στρατηγέκα χάνια με την παλιά τους μορφή δεν υπάρχουν πιά. Τα κουφάρια τους κείτονται ερειπωμένα, με γκρεμισμένους τους τοίχους και με ξεραπωμένες ή πεσμένες τις στέγες τους, ενώ το Χάνι του Σελίμου έχει ισοπεδωθεί και δεν υφίσταται ούτε σε ερείπια. Ορισμένα από τα παραπάνω κτίσματα χρησιμοποιήθηκαν την δεκαετία του 1960  για άλλους σκοπούς (κοτέτσια). Άλλωστε ολόκληρη η γειτονιά εκεί κάτω στην είσοδο του χωριού έχει σήμερα ερημώσει.-

                                                                                            Γ.Σ. Μασκλινιώτης

 

             Γιορτάστηκε και στο χωριό μας τη φετινή χρονιά η Εθνική  επέτειος  της 25ης Μαρτίου 1821. Πλήθος κόσμου παρακολούθησε την Θεία λειτουργία και τη δοξολογία στον  Ιερό ναό του ΑηΓιώργη. Ακολούθως σύσσωμοι οι κάτοικοι μετέβησαν στο μνημείο των πεσόντων  για την κατάθεση στεφάνων. Νέοι και νέες  αλλά και λιλιπούτειοι  συγχωριανοί μας  ντύθηκαν  με  παραδοσιακές φορεσιές, για να τιμήσουν τους ήρωες της Εθνικής μας παλιγγενεσίας, που χύνοντας το αίμα τους μας χάρισαν την ελευθερία  από τα δεσμά του βάρβαρου κατακτητή.  Οι μεγαλύτεροι ηλικιακά από αυτούς, με πρωτοβουλία της συγχωριανής μας Σωτηρίας Ζαραφέτα, εκτός από τις παραδοσιακές  φορεσιές που ήταν ντυμένοι,   κρατούσαν και  λάβαρα από διάφορες περιοχές της  επαναστατημένης Ελλάδας. Ένας  μάλιστα κρατούσε την τιμημένη σημαία του  Γέρου του Μοριά, του Θοδωρή Κολοκοτρώνη. Χρόνια πολλά στους απανταχού Μασκλινιώτες  και  θερμά συγχαρητήρια στη Σωτηρία για την πρωτοβουλία της αυτή.                                                                     Γ.Σ. Μασκλινιώτης

 

                                                                 Π  Ε  Ν  Θ  Η

Έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών και η συγχωριανή μας  Σταυρούλα Παναγιώτη Καραπάνου. Στους οικείους της εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια, ευχόμενοι ο Κύριος να αναπαύσει την ψυχή της "εν σκηναίς Δικαίων".

 

                         Η ΕΞΕΛΙΞΗ  ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

 

 Για τη Μάσκλινα δεν υπάρχουν διαθέσιμα επίσημα έγγραφα, αναφορικά με την ύπαρξη κτισμάτων στην περιοχή ακόμη και σε πρόχειρη μορφή, πριν από την σύσταση του Ελληνικού Κράτους. Η πρώτη επίσημη αναφορά στο θέμα αυτό γίνεται μετεπαναστατικά, αμέσως μετά από την σύστασή του. Συγκεκριμένα, στο Διάταγμα που είναι δημοσιευμένο σε ΦΕΚ του 1834, γίνεται η οριοθέτηση και ο καθορισμός των Δήμων του Νομού Αργολιδοκορινθίας. Εκεί αναγράφονται, κατά τον καθορισμό των δυτικών συνόρων αυτού του νομού τα εξής, μεταγλωττισμένα από την καθαρεύουσα στη δημοτική: «Από τους πρόποδες του όρους Ζάβιτσα, τα σύνορα ανεβαίνουν στην κορυφή της ράχης που κατευθύνεται στα δυτικά, την ακολουθούν, μέχρι τα Καλύβια του Καστρίου και σε μικρή απόσταση από αυτά κλίνουν προς βορρά, προς το Μαίναλο (Ροϊνό) με την ίδια βορινή κλίση ανεβαίνουν προς τη ράχη, στο όρος Παρθένιο…….». Από τα ανωτέρω προκύπτει πως το 1834 η επίσημη ονομασία της οικιστικής περιοχής του χωριού μας ήταν «καλύβια του Καστρίου».

Πρόκειται  για πρόχειρες εγκαταστάσεις, προφανώς Καστριτών  γεωργοκτηνοτρόφων, που ενασχόλησή τους ήταν η κτηνοτροφία και η ελαιοκομία. Υπάρχουν πληροφορίες πως η διαμονή των κατοίκων σε αυτές τις πρόχειρες εγκαταστάσεις ήταν εποχική, ενώ σε αυτά τα καλύβια ελάχιστοι κάτοικοί τους διέμεναν μόνιμα.   Ακόμη και σήμερα  υπάρχουν κτίσματα ή διάσπαρτα απομεινάρια κτισμάτων στη περιοχή Σαμόνι, όπως τα καλύβια των Σκλημποσέων στην Αρτοτίνα, των Κατσιρέων στους Αρκουδιάδες, των Μακρέων στα Καταλύματα και των Μπαμπέων στο «Γραίκι» που του τελευταίου η ετυμολογία  έχει Σλάβικη προέλευση και  σημαίνει μαντρί – σταύλος για ζώα. Εξ’ άλλου η ονομασία της περιοχής «Καταλύματα», κοντά στα σύνορα με τους Αχλαδοκαμπίτικους ελαιώνες, στην ευρύτερη περιοχή του Σαμονιού, επεξηγούμενη γραμματολογικά, αποδεικνύει την ύπαρξη πρόχειρων εγκαταστάσεων παλαιότερα, στις οποίες πιθανώς να στεγάζονταν, πρόχειρα και εποχικά, Καστρίτες ιδιοκτήτες     Οι έποικοι Καστρίτες όμως κράτησαν το τοπωνύμιο «Μάσκλινα» που είχαν δώσει στην περιοχή παλαιότερα οι Σλάβοι που πέρασαν και διέμειναν εκεί. Άλλωστε αυτό ήταν πολύ διαδεδομένο σε όλα τα Καστριτοχώρια. Έτσι  εξακολούθησαν να ονομάζουν την περιοχή «Μάσκλινα» ή «Μάλσιενα» που στα Σλάβικα σημαίνει τόπος με ελαιόδεντρα.

   Αλλά και στην περιοχή που έχει τώρα αναπτυχθεί ο οικισμός του χωριού πιθανώς να υπήρχαν, την ίδια χρονική περίοδο, διάσπαρτες οικιστικές εγκαταστάσεις των κατοίκων του Καστρίου, που αποτέλεσαν μετέπειτα τον οικιστικό πυρήνα του χωριού μας. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα αρχεία του οικισμού, αφού από το 1835 βρίσκουμε σε αυτά  επώνυμα κατοίκων του οικισμού που εξακολουθούν να υφίστανται μέχρι σήμερα.

    Στα 1851 ο  Έλληνας λόγιος Ιάκωβος Ρ. Ραγκαβής σε έρευνά του που αναγράφει την σύνθεση των δήμων σημειώνει ότι το δήμο Τανίας αποτελούσε ένας ενιαίος οικισμός, το «Καστρί», που ήταν η έδρα του δήμου. Όμως ο Ραγκαβής έπειτα από την αναγραφή του ενιαίου οικισμού «Καστρί» προσθέτει το όνομα ενός «δευτερογενούς» οικισμού -του χωριού μας- «Μάσκλινα, θέσις ολίγον κατωκημένη». Σημειώνει χωριστά τη Μάσκλινα γιατί, όπως αναφέρει, ήταν οικισμός που είχε αρχίσει να δημιουργείται το 1851 και επειδή βρισκόταν σε μεγάλη απόσταση από τα άλλα Καστριτοχώρια. Έτσι για πρώτη φορά στα 1851 σημειώνεται η διεύρυνση του δήμου Τανίας, με την προσθήκη ενός νέου Καστρίτικου «δευτερογενούς» οικισμού, της Μάσκλινας.

 Η έναρξη της οργανωμένης δημιουργίας του οικισμού της Μάσκλινας την δεκαετία του 1850 ενισχύεται και από την ανέγερση την περίοδο αυτή στη νότια περιοχή του οικισμού ενός μικρού σε μέγεθος ναού, του Αη Γιώργη, που στις εικόνες του τέμπλου του που φυλάσσονται στο σκευοφυλάκιο του νέου ναού, αναγράφεται  χρονολογία ιστόρησής τους το έτος 1859

Αργότερα, σύμφωνα με την έγκυρη συλλογή νομοθετημάτων για την δημόσια και την δημοτική διοίκηση, που δημοσιεύθηκε στα 1861, τον Δήμο Τανίας αποτελούσε τότε η μονή Τιμίου Προδρόμου και τα εφτά «πρωτογενή» Καστριτοχώρια, διαφοροποιημένα πάλι καθένα με το δικό του όνομα. Όμως σε αυτά τα χωριά είχε προστεθεί για μια ακόμη φορά και ο δευτερογενής Καστρίτικος οικισμός, το χωριό μας -η Μάσκλινα- που δεν ήταν πλέον «θέσις ολίγον κατωκημένη», αλλά είχε αναπτυχθεί σε οικισμό. Έτσι τα χωριά που συναποτελούσαν το Δήμο Τανίας έγιναν οκτώ. Σε αυτά τα οκτώ χωριά, όπως φαίνεται από επίσημες απογραφές του πληθυσμού που ακολούθησαν, προστίθενται διαδοχικά και όχι όλοι ταυτόχρονα, και άλλοι «δευτερογενείς» οικισμοί του Καστρίου, με αποτέλεσμα να διευρύνεται ο δήμος αυτός. Ο οικισμός της Μάσκλινας εμφανίζεται επίσημα στην απογραφή του πληθυσμού του 1879.Στην απογραφή του έτους αυτού, εκτός από τον Άγιο Νικόλαο (έδρα του Δήμου), εμφανίζεται για πρώτη φορά το χωριό μας, καθώς και ο οικισμός του Στόλου. Στην απογραφή του πληθυσμού του 1889 εμφανίζεται πάλι το χωριό μας, ενώ στην απογραφή του 1896 εμφανίζεται μαζί με τους οικισμούς της Αγίας Σοφίας και του Στόλου.

Επίσης στο βιβλίο «Ελληνική Χωρογραφία» του Ιωάννη Νουχάκη, που στηρίζεται στην απογραφή του πληθυσμού του 1889, ως οικισμός του δήμου Τανίας αναφέρεται για μια ακόμα φορά και η Μάσκλινα. Η ονομασία «Δήμος Τανίας» καθιερώθηκε από το 1834 και διατηρήθηκε ως την κατάργησή του το 1912. Μέχρι τότε η Μάσκλινα ανήκε διοικητικά σε αυτό το δήμο. Κατά την κατάργηση του Δήμου Τανίας και την ίδρυση κοινοτήτων, τον Δήμο αποτελούσαν οι εξής οικισμοί: 1)Ο Άγιος Νικόλαος, 2)η Αγία Σοφία, 3)η Γαλτενά, 4)ο Δραγαλεβός, 5)του Καράτουλα, 6)η Κουμπίλα, 7)το Μεσορράχι, 8)του Μπερνορή, 9)η Ντουμινά, 10)η Πλατάνα, 11)του Ρούβαλη, 12)το Τσορβάσι, 13)το Φούντωμα, 14)η Μονή του Τιμίου Προδρόμου και 15)η Μάσκλινα.

Το 1912 ειδικός νόμος όριζε ότι, οι οικισμοί  που είχαν α) περισσότερους από τριακόσιους  (300) μόνιμους κατοίκους και β) σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης «αναγνωρίζονται», δηλαδή γίνονται χωριστές κοινότητες. Επειδή ο οικισμός της Μάσκλινας συγκέντρωνε τις προϋποθέσεις αυτές, αναγνωρίστηκε σε «κοινότητα Μάσκλινας», με έδρα τον ομώνυμο οικισμό. Αναγνωρίστηκε σε κοινότητα με αυτή την επωνυμία, με το από 18-8-1912 Β.Δ. που δημοσιεύθηκε στο αριθμ 252/1912 Φ.Ε.Κ. (τεύχος Α΄). Αρχικά την κοινότητα αποτέλεσαν οι καστρίτικοι δευτερογενείς γειτονικοί οικισμοί α)Μάσκλινα και β) Αγία Σοφία. Ο οικισμός της Αγίας Σοφίας αποσπάστηκε και αποτέλεσε ξεχωριστή κοινότητα το έτος 1913. Το όνομα Μάσκλινα διατήρησε ο οικισμός μέχρι το 1927.

Με διάταγμα που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 179/1927(τεύχος Α΄), στις 20-8-1927 ο οικισμός Μάσκλινα, επειδή το όνομά του ήταν, όπως προαναφέρθηκε, «ξενόφωνο» (Σλαβικής προέλευσης), μετονομάστηκε σε «Ελαιοχώριον». Την ίδια περίοδο και για τον ίδιο λόγο, μετονομάστηκαν και οι άλλοι οικισμοί του τέως δήμου Τανίας. Έτσι το χωριό Μπερνορή μετονομάστηκε Ωριά, το χωριό Δραγαλεβός μετονομάστηκε ΄Ελατος, το χωριό Ρούβαλη μετονομάστηκε Νέα Χώρα και το χωριό Τσoρβάσι μετονομάστηκε Περδικόβρυση.

 

                                                                                                   Γ.Σ. Μασλινιώτης

 

   

                                                Π  Ε  Ν   Θ   Η

  Έφυγε από κοντά μας ένας ακόμη συγχωριανός μας, στα 82 του χρόνια, ο Κώστας Δημητρίου Μπαμπάς, αφού πάλεψε, δίνοντας  άνιση μάχη με τον επάρατο ιό. Στη σύζυγό του , τα παιδιά του και σε όλους τους οικείους του εκφράζουμε τα θερμά  μας συλλυπητήρια και την παρηγορία μας, ευχόμενοι ο Κύριος να αναπαύσει την ψυχή του και να την κατατάξει «εν Χώρα ζώντων». Καλό  ταξίδι Κώστα…………

Πρόβλημα συγκοινωνίας μεταξύ Αργολίδας - Αρκαδίας

Ο Φιλοπρόοδος Όμιλος Ελαιοχωρίου θέλοντας να αναδείξει το πρόβλημα που υπάρχει στο γεφύρι της Ανδρίτσας απέστειλε επιστολές στους Περιφερειάρχη και Αντιπεριφερειάρχη Αργολίδας όπως και στον Δήμαρχο Άργους Μυκηνών και αναμένει την επίλυση του προβλήματος από τους αρμόδιους φορείς. 

 

 

Φιλοπρόοδος Όμιλος Ελαιοχωρίου                                                     Ελαιοχώρι 9/3/2022

Αρ. Πρωτ. 05                                                                         Προς : Περιφερειάρχη Πελοποννήσου  

                                                                                                Κο Παναγιώτη Νίκα

 

Θέμα: Πρόβλημα οδικής σύνδεσης Αργολίδας Αρκαδίας

 

Κύριε Περιφερειάρχη το Ελαιοχώριον Αρκαδίας έχει άρρηκτες σχέσεις με το νομό Αργολίδας όχι μόνο γιατί είναι στα σύνορα του νομού Αργολίδας αλλά γιατί κατά το παρελθόν πλήθος Ελαιοχωριτών επέλεξαν την Αργολίδα ως τόπο διαμονής τους.

Με το πέρασμα των χρόνων η Ελαιοχωρίτικη κοινότητα της Αργολίδας έκανε οικογένειες, δραστηριοποιήθηκε επαγγελματικά, βοήθησε και βοηθήθηκε από την ανάπτυξη της Αργολίδας. Σήμερα όμως έχει αρχίσει να διαφαίνεται ένα πρόβλημα το οποίο στο άμεσο μέλλον μπορεί να διακόψει την συγκοινωνία μεταξύ των δύο νομών.

Το γεφύρι ανάμεσα στην Βελανιδιά και την Ανδρίτσα, ένα ιστορικό γεφύρι κατασκευής του 1919 έχει υποστεί σοβαρές φθορές από την πάροδο του χρόνου αλλά και από τις σφοδρές κακοκαιρίες των τελευταίων ετών.

Γίνεται αντιληπτό ότι η διακοπή της συγκοινωνίας από τον συγκεκριμένο δρόμο θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα όχι μόνο για τους κατοίκους και των δύο νομών αλλά και για το πλήθος επισκεπτών και διερχομένων επίσης οι οποίοι συμβάλουν και οικονομικά αλλά και πολιτιστικά στην ανάπτυξη του χωριού μας.

Υποχρέωσή μας είναι να σας αναδείξουμε το πρόβλημα ώστε να σκύψετε πάνω από την σοβαρότητα του θέματος και να βρεθεί μια σύντομη και ουσιαστική λύση.           

 

Συνεδρίαση Φ.Ο.Ε.

 Στις 5/3/2022 συνεδρίασε το Δ.Σ. του Φ.Ο.Ε. στο οποίο συζητήθηκαν διάφορα τρέχοντα θέματα. Στο συμβούλιο παρευρέθηκε ο Πρόεδρος της Κοινότητας Ελαιοχωρίου κος Ιωάννης Μέγγος. Έγινε αμοιβαία ενημέρωση των θεμάτων του χωριού μας σε κλίμα κατανόησης και συνεργασίας.

Ευχαριστήριο προς Χαράλαμπο Μέγγο του Νικήτα

 Η Κοινότητα Ελαιοχωρίου και ο Φιλοπρόοδος Όμιλος Ελαιοχωρίου ευχαριστεί θερμά τον Χαράλαμπο Μέγγο του Νικήτα , ο οποίος προσφέρθηκε να καλύψει όλα τα έξοδα του δικηγόρου ο οποίος ορίστηκε από την Κοινότητα για να εκπροσωπήσει το χωριό μας στο Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος όσο αναφορά την ένσταση που είχε υποβληθεί από τους κατοίκους του χωριού Παρθενίου , που αφορούσε τον καταμερισμό των ανταποδοτικών τελών από το αιολικό πάρκο Παρθένιο. 

 

 

                                         Α   Ν   Α   Κ    Ο  Ι   Ν   Ω   Σ   Η

  

     Η Αποκριά  τη φετινή χρονιά  δεν γιορτάστηκε στο χωριό μας. Αυτή η γιορτινή μέρα  αφιερώθηκε σε δύο συγχωριανούς μας που δεν είναι πια μαζί μας. Τον Σωτήρη Παναγιώτη Μπακούρη και τον Ηλία Γεωργίου Παυλάκο. Δύο συγχωριανοί μας που ήταν πολύ αγαπητοί από όλους μας  και έφυγαν πρόωρα από τη ζωή, αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό.

    Οι κάτοικοι του χωριού μας ,σεβόμενοι τη μνήμη τους, σε ένδειξη πένθους και συμπαράστασης στους οικείους τους , αποφάσισαν να μην εορτάσουν  την αποκριά με μεταμφιέσεις,  ψητά, χορούς και τραγούδια, όπως συνηθίζεται.

    Λίγους χαρταετούς ύψωσαν  στον Μασκλινιώτικο ουρανό  την Καθαρή Δευτέρα στα υψώματα γύρω από το χωριό οι μικροί μας φίλοι και όχι μόνο, με τη συνοδεία  στο νηστήσιμο τραπέζι τους σαρακοστιανών εδεσμάτων, του χαλβά, των ελιών, των τουρσιών και της λαγάνας.    Καλή Σαρακοστή  σε όλους!!!!!!!!!                                                                              

                                                                                                               Γ.Σ. Μασκλινιώτης

 

      ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΗΝ  ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

 

     Στην περιοχή που εκτείνεται το χωριό μας, στη θέση «Πλατάνι» υπήρξε ανέκαθεν ανθρώπινη παρουσία, αφού έχουν ανακαλυφθεί τάφοι, από τους οποίους φαίνεται ότι σε εκείνο το μέρος υπήρχε αρχαίο νεκροταφείο και μικρός οικισμός. Το νεκροταφείο αυτό βρισκόταν κάτω από τα Λιατσέκα καλύβια, στην περιοχή Μεσορραχίτικα, μέσα στα Μακρέκα χωράφια. Εκεί, μέχρι τελευταία, οι ιδιοκτήτες των ελαιώνων, κατά την διαδικασία οργώματος των χωραφιών τους, είχαν ανακαλύψει κατ’ επανάληψη ανθρώπινα οστά.

     Ο αρχαίος οικισμός υφίστατο στο πλάτωμα, που βρίσκονται σήμερα τα πολλά πηγάδια, μικρού σχετικά βάθους, δεδομένου ότι εκεί και σε μια έκταση πέντε περίπου στρεμμάτων υπάρχουν διάσπαρτα, θραύσματα από κεραμίδια και ίχνη αρδευτικού συστήματος (πήλινοι σωλήνες κλπ). Δεν υπάρχουν όμως στοιχεία για τον προσδιορισμό της ταυτότητας του οικισμού. Ο δημοσιογράφος Φάνης Τζαβέλας αναφέρει σε μελέτη του ότι στη θέση «Πλατάνι» έχουν βρεθεί τάφοι ως Πολυάνδρια (ομαδικοί τάφοι) και Κτερίσματα, χωρίς όμως να κάνει καμιά άλλη αναφορά ή να δίνει καμιά άλλη διαφωτιστική πληροφορία.

     Η ονομασία της περιοχής «Πλατάνι», εκεί που βρισκόταν ο άγνωστης ταυτότητας αρχαίος οικισμός, προήλθε πιθανώς από τη γεωλογική μορφή του εδάφους - πλατύς και ανοιχτός τόπος - στο σημείο εκείνο. Η άποψη αυτή επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι λίγο παρακάτω υπάρχει ένα ακόμη ξέφωτο με την ονομασία «Κάτω Πλατάνι». Η προέλευση της ονομασίας του από την ύπαρξη εκεί κάποτε πλατάνου, δένδρου κατεξοχήν υδρόφιλου, συγκεντρώνει λίγες πιθανότητες, αφού το έδαφος, το υπέδαφος, αλλά και η έλλειψη μεγάλων ποσοτήτων τρεχούμενου νερού δεν ευνοούσε την ανάπτυξή του στην ευρύτερη περιοχή.

     Στα Μυκηναϊκά χρόνια (1580 - 1100 π.Χ.) κατέβηκαν στην Πελοπόννησο οι Δωριείς και ομάδες από αυτούς  εγκαταστάθηκαν και κατέκτησαν  την παραλιακή Αργολίδα και την γειτονική  Κυνουρία. Δημιούργησαν το κράτος των Μυκηνών οι δε αυτόχθονες κάτοικοι των περιοχών αυτών  αφομοιώθηκαν από αυτούς. Έκτοτε και η ευρύτερη περιοχή της «Θυρεάτιδας γης»,  δηλαδή ένα μέρος της βόρειας Κυνουρίας, στην περιοχή που ανήκει και ο οικισμός της Μάσκλινας, υπαγόταν στο κράτος των Μυκηνών. Η αρχαία Κυνουρία αποτέλεσε μεθοριακή περιοχή ανάμεσα στο δύο ισχυρά κράτη του Άργους και της Σπάρτης. Μεταξύ των κρατών αυτών έγιναν κατ’ επανάληψη συγκρούσεις, για την κατοχή της «Θυρεάτιδας γης.

     Στα χρόνια αυτά είναι πολύ πιθανό να κτίστηκε και ο «τοιχιάς», που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του χωριού μας καθώς και το αρχαίο οδικό δίκτυο. Υπολείμματα του αρχαίου αυτού τοίχου διασώζονται σε αρκετά μεγάλο μήκος του ακόμη και σήμερα. Η ονομασία «τοιχιάς*» είναι συνώνυμη με την σημερινή ονομασία της περιοχής «Αρμακάς». Η ετυμολογία της λέξης Αρμακάς προέρχεται από το αρχαίο «έρμαξ», που σημαίνει λιθοσωρός. Με την ονομασία «τοιχιάς» χαρακτηρίζεται ένας μακρύς λιθοσωρός, πλάτους 2 μέτρων περίπου, που ξεκινάει από τον Αρμακά και κατευθύνεται ανατολικά σε μήκος 500 περίπου μέτρων, μέχρι το Βαγιόρεμα (δίπλα στη στρούγκα του Τσιώρου). Ανατολικότερα ίσως συνεχιζόταν ο λιθοσωρός, προς την περιοχή Κόντρες, αλλά η συνέχειά του σήμερα διακόπτεται, λόγω της δημιουργίας δρόμων σε νεότερες εποχές, μέσω των οποίων έγινε η σταδιακή μεταφορά των υλικών του λιθοσωρού, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για οικοδομικά υλικά.

Για την ύπαρξη του «τοιχιά» αναφέρεται σε δημοσίευμά του ο δημοσιογράφος Φάνης Τζαβέλλας. Αναφέρει συγκεκριμένα ότι στους πρόποδες του όρους Παρθενίου, μέχρι την θέση «Πλατάνι» υπάρχει τοίχος χτισμένος με ξερολιθιά, για τον οποίο λέγεται ότι αποτελούσε τα σύνορα Αργειτών με τους Λακεδαιμόνιους, χωρίς όμως να αναφέρει την πηγή από την οποία πήρε αυτή την πληροφορία. Το πιο πιθανό είναι να στηρίχθηκε σε πληροφορίες που του έδωσαν ντόπιοι κάτοικοι του χωριού μας, την εποχή εκείνη.

Ύστερα από πενήντα χρόνια ασχολήθηκε με το θέμα και ο αρχαιολόγος Π. Φάκλαρης, ο οποίος στη διατριβή του για την αρχαία Κυνουρία γράφει: «Ένα χιλιόμετρο νότια από το Ελαιοχώρι, μέσα σε δασωμένη πλαγιά, υπάρχει ένας τοίχος πάχους 1,80 μ. με κατεύθυνση Α-Δ και στην συνέχεια ΝΑ-ΒΔ. Αρχίζει από το Βαγιόρεμα, όπου το στανοτόπι του Τσιώρου, συνεχίζει στη θέση Αρμακάς, περνά την σιδηροδρομική γραμμή και προχωρεί στην πλαγιά του υψώματος Ροϊνά του Παρθενίου».

Ο Π. Φάκλαρης διαπίστωσε την ύπαρξη αυτού του τοίχου σε μήκος 500 μέτρων περίπου. Έχει την άποψη ότι ο «τοιχιάς» το πιο πιθανό είναι να λειτουργούσε κατά την αρχαιότητα σαν ένα πρόχειρο αλλά σταθερό τείχος το οποίο θα όριζε τα όρια της επικράτειας του κράτους των Αργειτών και εκείνα των Τεγεατών. Παράλληλα η νότια απόληξη του «τοιχιά» θα αποτελούσε και το κοινό όριο για τις επικράτειες του Άργους, της Τεγέας και της Σπάρτης, κατά την περίοδο που η τελευταία κατείχε την περιοχή της Κυνουρίας. Ίσως κατά μήκος του «τοιχιά» να υπήρχαν και κτίσματα για την παραμονή της φρουράς, που ασκούσε τον έλεγχο της αρχαίας οδικής αρτηρίας από την περιοχή της Τεγέας προς την περιοχή Αγίας Σοφίας - Ελαιοχωρίου και στην συνέχεια προς την Αργολίδα.

    Αργότερα το 549 π.Χ. η νότια Κυνουρία αποσπάσθηκε από τους Αργείους και προσαρτήθηκε οριστικά πλέον στην Λακωνική. Οι κάτοικοί της απόκτησαν τα Λακωνικά ήθη και έθιμα, ενώ άρχισαν να μιλούν την Δωρική διάλεκτο. Από τότε οι Κυνούριοι μετονομάστηκαν Λάκωνες και κατά τον Μεσαίωνα Τσάκωνες. Από τα αρχαϊκά και μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια, όπως προαναφέρθηκε, η Κυνουρία ακολουθεί ιστορικά και πολιτιστικά άλλοτε το Άργος και άλλοτε τη Σπάρτη, ανάλογα κάθε φορά με την εξάρτησή της από τις πόλεις αυτές. Στην εποχή μάλιστα του Λακεδαιμονίου βασιλιά Λαβώτα, Οι Σπαρτιάτες ξεκίνησαν πόλεμο κατά των Αργείων με την κατηγορία ότι οι Αργείοι επιβουλεύονταν την Κυνουρία και κινούσαν τους Κυνουρείς, υπηκόους τότε των Σπαρτιατών, σε αποστασία. Στις αρχές του Πελοποννησιακού πολέμου οι Σπαρτιάτες είχαν εγκαταστήσει στην Θυρέα τους Αιγινήτες που είχαν διώξει από την πατρίδα τους οι Αθηναίοι, ενώ ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος το 338 π.Χ.έδωσε πάλι την Κυνουρία στο Άργος. Όμως διατήρησε τελικά η περιοχή αυτή, λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους της, ορισμένες ιδιαιτερότητες, στα ήθη, τα έθιμα την γλώσσα και τον τρόπο ζωής γενικότερα.    

    Τέλος  στην εφημερίδα «Τύπος του Κορυθίου»(Δεκέμβριος 2001, φυλ. 10) σε χωρίς πηγή αναφοράς δημοσίευμα του αείμνηστου συμπατριώτη μας Χαράλαμπου Λύγδα, σημειώνεται πως στις περιοχές του χωριού μας «Αράπης» και «Καυκαλάς», διάφορα ευρήματα   συνηγορούν πως εκεί υπήρξαν αρχαίοι οικισμοί. Επίσης στη θέση «Κάμπος» της ευρύτερης περιοχής Σαμόνι υπάρχουν και εκεί  ίχνη και ευρήματα Βυζαντινού οικισμού.

 

                                                                                  Γ.Σ. Μασκλινιώτης

 

 

          Η ΣΠΗΛΙΑ «ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ» ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

                                     

                                        Η διχόνοια που βαστάει

                                        ένα σκήπτρο η δολερή

                                        καθενός χαμογελάει

                                        «έλα πάρε το και σύ»

              «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διον. Σολωμός

 

Λίγο παρακάτω από τη συμβολή του ρέματος της ΑγιαΣοφιάς με το βαγιόρεμα που έρχεται από το χωριό μας, ακριβώς πάνω από την σημερινή σήραγγα του οδικού δικτύου Τρίπολης - Άστρους στη βραχώδη πλαγιά, υπάρχει μια μεγάλη επιφανειακή σπηλιά η «Μαύρη Τρύπα» και κατά το κοινά λεγόμενο «Μαύρη Τρούπα». Έχει μικρό σχετικά βάθος, με μαυρισμένη την οροφή της από τους καπνούς, εξ ου και η ονομασία της, και τεράστια είσοδο που διακρίνεται από μεγάλη απόσταση. Στο στόμιο της σπηλιάς είναι χτισμένος τοίχος με ξερολιθιά, ύψους ενός μέτρου περίπου, που κλείνει το μεγαλύτερο μέρος του στομίου της, και κάποτε εμπόδιζε την ελεύθερη έξοδο των ποιμνίων από αυτή. Σίγουρα κατά το παρελθόν στέγαζε ποιμνιοστάσιο και αποτελούσε κατοικία τσοπάνη. Εκεί μέσα επίσης «στάλιζαν» τα ζωντανά τους οι συγχωριανοί μας οι Λυγγιτσέοι, που είναι ιδιοκτήτες των γύρω χωραφιών ή άναβαν φωτιά μέσα στη σπηλιά για να ζεσταθούν τις βροχερές και παγωμένες ημέρες του χειμώνα, κατά την περίοδο του ελιομαζώματος. Ο αείμνηστος Μασκλινιώτης Βαγγέλης Κουρλιμπίνης ή Κομματάς που ήταν και αυτός ιδιοκτήτης ελαιώνα εκεί γύρω, αποκαλούσε τη σπηλιά, επι το λογιώτερο, «μελανή οπή της Βαγγελούς», δίνοντάς της έτσι την ονομασία της συμβίας του Σταυρούλας, που προερχόταν από το κύριο όνομά του.

Τα ταραγμένα χρόνια της Γερμανικής κατοχής, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του  Πάρνωνα εκρατούντο εκατοντάδες Χιτοταγματασφαλίτες από την Λακωνία και την  περιοχή της Κυνουρίας. Στα τέλη του Μάρτη 1944, μαθεύτηκε πως οι Γερμανικές ορδές κατέκλυσαν τον Πάρνωνα. Είχαν αρχίσει μεγάλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις με την ονομασία «Οχιά» σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Τότε οι υπεύθυνοι ΕΑΜίτες του στρατοπέδου της Ορθοκωστάς κράτησαν μόνο τους σκληροπυρηνικούς ακροδεξιούς και ταγματασφαλίτες και τους άλλους τους απέλυσαν. Αυτοί που απέμειναν παρελήφθησαν  από τους ΕΑΜίτες συνοδούς τους και άρχισαν να κατεβαίνουν μέσα από κακοτράχαλα μονοπάτια προς τον ΑηΓιώργη, μέσω Γαλτενάς. Επρόκειτο να οδηγηθούν μέσω Μάσκλινας στη Ζήρεια. Καθοδόν συνενώθηκαν με αυτούς και οι κρατούμενοι από τα στρατόπεδα των Βουρβούρων, ο λόχος του Β. Μαχαίρα από τα Τζίτζινα, το Πλατανάκι και τον ΑγιοΒασίλη. Ήταν όλοι διακόσια πενήντα οκτώ άτομα. Διανυκτέρευσαν στον οικισμό του Αηγιώργη, στο αλώνι του Φαραζή και πριν χαράξει η επόμενη μέρα άρχισαν όλοι να κατεβαίνουν προς την περιοχή της Μαύρης Τρύπας, μια απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων περίπου, με μονοπάτι σχεδόν γιδόστρατα. Υπήρχε διαταγή της ηγεσίας των ΕΑΜιτών να εκτελεστούν όλοι οι κρατούμενοι του στρατοπέδου, σε περίπτωση που τους περικυκλώσουν οι Γερμανοί. Η διαταγή αυτή είχε κοινοποιηθεί και στους υπεύθυνους του στρατοπέδου. Υπήρχαν στο μεταξύ ασφαλείς πληροφορίες πως το στρατόπεδο ήταν κυκλωμένο από τους Γερμανούς. Ο αρχηγός των ΕΑΜιτών που συνόδευε τους κρατουμένους, ο Κόρδος Γρηγορίου (καπετάν Κλέαρχος), ανέφερε τηλεφωνικά στην ηγεσία του στο Άστρος ότι μπλοκαρίστηκαν από τους Γερμανούς. Επειδή, όπως προαναφέρθηκε, ήδη είχε ήδη πάρει εντολή, σε περίπτωση μπλόκου από Γερμανούς, να εκτελέσει όλους τους κρατούμενους του στρατοπέδου αλλά είχε αντιρρήσεις για την εκτέλεση των κρατουμένων, ξαναρώτησε την ηγεσία των συντρόφων του στο Άστρος «τι να τους κάνει». Πήρε ξανά ρητή  εντολή να εκτελεστούν όλοι  και να φύγουν  οι συνοδοί τους. Επειδή όμως επέμενε στις απόψεις του, σε νεότερη τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τους συντρόφους του στο Άστρος ζήτησε έγγραφη διαταγή για την εκτέλεση των κρατουμένων, διαφορετικά δεν θα πειθαρχούσε στη διαταγή αυτή. Επειδή όμως τους πίεζε ο χρόνος και οι Γερμανοί πλησίαζαν, δεν μπορούσε δε να έρθει έγγραφη διαταγή εκτέλεσης, συνεννοήθηκε και με τους άλλους υπεύθυνους συνοδούς ΕΑΜίτες να αφήσουν όλους κρατουμένους ελεύθερους, να πάει ο καθένας όπου θέλει. Κατεβαίνοντας τη γιδόστρατα οι κρατούμενοι με τους συνοδούς τους πλησίαζαν στη ρεματιά της Μαύρης Τρύπας.  Εκεί τους είδαν οι Γερμανοί που κατέβαιναν από τις Κορύτες και άρχισαν τις ριπές. Μόλις λοιπόν εμφανίστηκαν οι Γερμανοί, οι κρατούμενοι αφέθηκαν όλοι  ελεύθεροι  και οι ΕΑΜίτες συνοδοί τους εξαφανίστηκαν. Ορισμένοι από τους κρατούμενους κρύφτηκαν στη ρεματιά, στις γύρω σπηλιές και μέσα στο πυκνό δάσος. Άλλοι χώθηκαν μέσα στους Μασκλινιώτικους ελαιώνες. Οι περισσότεροι όμως με σηκωμένα τα χέρια παραδόθηκαν στους Γερμανούς. Έτσι διαλύθηκε το στρατόπεδο αιχμαλώτων της Ορθοκωστάς στην περιοχή της Μαύρης Τρύπας. Αυτοί που παραδόθηκαν οδηγήθηκαν από τους Γερμανούς από την περιοχή αυτή στον σιδηροδρομικό σταθμό της Μάσκλινας, όταν είχε σχεδόν νυχτώσει. Δύο από τους κρατουμένους που ελευθερώθηκαν , ήταν φίλοι μεταξύ τους, ένας Μασκλινιώτης και ένας Μπερτσοβίτης.  Μπήκαν μέσα στον Μασκλινιώτικο ελαιώνα και γύρω στα μεσάνυχτα έφτασαν στα Λιατσέκα καλύβια, πίσω από την ΑγιαΠαρασκευή. Ήταν γνωστοί  στους Λιατσέους. Τους έβαλαν να φάνε αλλά τους είπαν να φύγουν το συντομότερο από εκεί, γιατί είχαν πληροφορίες ότι θα ξαναπερνούσαν οι αντάρτες. Έτσι  έφυγαν αμέσως από εκεί και  ανέβηκαν στον Καυκαλά και κρύφτηκαν μέσα  στο αμπέλι του Μασκλινιώτη. Διανυκτέρευσαν μέσα στις φυλλωσιές του αμπελιού αλλά το κρύο ήταν τσουχτερό. Το ξημέρωμα κατά τις επτά η ώρα  στο σταθμό του τραίνου είδαν  τους πρώην συγκρατουμένους τους, που τους φόρτωναν οι Γερμανοί στην διερχόμενη αμαξοστοιχία για την Τρίπολη. Μετά την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας οι δύο φίλοι χώρισαν, ο ένας πήγε στο σπίτι της αδελφής του στην Μάσκλινα και ο άλλος έφυγε για την Μπερτσοβά.(από το βιβλίο Ορθοκωστά του Ακαδημαϊκού Θανάση Βαλτινού)                                                        

                                                                                        Γ.Σ. Μασκλινιώτης