ΤΑ   ΧΑΝΙΑ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΑΚΟΥ

 

Ο οικισμός τα «Χάνια του Στρατηγάκου» ή «Στρατηγέκα χάνια» εμφανίστηκαν μετά τα «Ορλωφικά» (1770) στην νότια είσοδο του χωριού μας, από το Βαγιόρεμα.  Στην τοποθεσία αυτή δίπλα ακριβώς από το Βαγιόρεμα  υπήρχαν τρία χάνια. Ταυτόχρονα ή σε διαφορετικές περιόδους υπήρχαν δύο «χάνια  του Στρατηγάκου» δεξιά και αριστερά από το ρέμα,  εκεί που σήμερα κείτονται κτίσματα σε ερείπια. Τα χάνια του Στρατηγάκου ήταν ισόγεια, μακρόστενα και μονόροφα. Σε απόσταση λίγων μέτρων από αυτά και αριστερά από το Βαγιόρεμα υπήρχε  και το «χάνι του Σελίμου».Ήταν διώροφο με πελεκητή πέτρα στις γωνίες του. Στο ισόγειό του στεγαζόταν το χάνι και στον όροφο έμενε ο ιδιοκτήτης του. Η μεγάλη και παλιά αυτή οικογένεια του Στρατηγάκου ή Στρατηγάκη, που πρωτοεγκαταστάθηκε στα χάνια, ήταν από τη Μάνη. Ήρθε και εγκαταστάθηκε εκεί, αφού το σημείο εκείνο αποτελούσε σημαντικό σταυροδρόμι από την αρχαιότητα.

 Η περιοχή στα «Στρατηγέκα χάνια» αποτελούσε για δεκαετίες ολόκληρες το κέντρο του οικισμού  εκείνη την εποχή, πριν ακόμα αναπτυχθεί και διαμορφωθεί ο οικισμός της Μάσκλινας. Βρίσκονταν, όπως προαναφέρθηκε, στο σταυροδρόμι των δρόμων που έρχονταν από την ορεινή Κυνουρία (Δραγούνι) και την Τεγέα  και οδηγούσαν προς την Θυρέα (Άστρος) και  την Αργολίδα. Από εκεί περνούσαν  καθημερινά οι αγωγιάτες από Άστρος για Τρίπολη, μεταφέροντας εμπορεύματα, καθώς και μεγάλος αριθμός κοπαδιών από την Αργολίδα προς τα ορεινά της Αρκαδίας και αντίστροφα, στις εποχικές μετακινήσεις των ποιμένων της περιοχής. Στα Χάνια έσβηναν τη δίψα τους από το νερό των πηγαδιών που υπάρχουν ακόμη εκεί, «ξαπόσταιναν» ή και διανυκτέρευαν, οι αγωγιάτες και οι ποιμένες με τα ζώα τους. Από εκεί συνέχιζαν ξεκούραστοι πια το ταξίδι τους.

      Απαραίτητη προϋπόθεση για την λειτουργία χανιού ήταν η ύπαρξη νερού κοντά σε αυτό. Παρά το άνυδρο της γύρω περιοχής του χωριού μας, στο σημείο εκείνο υπάρχουν ακόμη τα πηγάδια που ξεδίψασαν για πολλές δεκαετίες τους στρατοκόπους και τα ζώα τους που περνούσαν από τα Χάνια του Στρατηγάκου. Επειδή το νερό στην περιοχή ήταν δυσεύρετο, το πουλούσαν μια δραχμή την τέσα για το πότισμα κάθε ζώου. Υπάρχει μάλιστα και το ανέκδοτο που αναφέρει πως έδωσε ο υπάλληλος του χαντζή σε μουλάρι μια τέσα νερό για να πιεί, που έβγαλε από το γειτονικό πηγάδι με την τριχιά, αλλά το ζώο δεν ήθελε. Όμως ο χαντζής απαίτησε από τον ιδιοκτήτη του ζώου να πληρωθεί την δραχμή για την τέσα το νερό που έδωσε στο ζώο με την δικαιολογία πως «δεν ήπιε το ζώο νερό αλλά το μυρίστηκε». Τα χάνια του Στρατηγάκου στο σημείο εκείνο λειτούργησαν μέχρι την δεκαετία του 1890. Σύμφωνα με μια άλλη πληροφορία λειτούργησαν μέχρι το 1920 περίπου. Τελευταίος ιδιοκτήτης τους ήταν ο Χρήστος Στρατηγάκης ή Κουλόχρηστας που διετέλεσε πρόεδρος του οικισμού και σύμφωνα με μαρτυρίες έφερε πάντοτε μαζί του τη σφραγίδα του, βάζοντάς την μέσα στο σελάχι του.    

    Σήμερα τα Στρατηγέκα χάνια με την παλιά τους μορφή δεν υπάρχουν πιά. Τα κουφάρια τους κείτονται ερειπωμένα, με γκρεμισμένους τους τοίχους και με ξεραπωμένες ή πεσμένες τις στέγες τους, ενώ το Χάνι του Σελίμου έχει ισοπεδωθεί και δεν υφίσταται ούτε σε ερείπια. Ορισμένα από τα παραπάνω κτίσματα χρησιμοποιήθηκαν την δεκαετία του 1960  για άλλους σκοπούς (κοτέτσια). Άλλωστε ολόκληρη η γειτονιά εκεί κάτω στην είσοδο του χωριού έχει σήμερα ερημώσει.-

                                                                                            Γ.Σ. Μασκλινιώτης