Η ΙΣΤΟΡΙΑ TΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ  ΤΗΣ ΜΑΣΚΛΙΝΑΣ

 Δημοτικό σχολείο  υπήρχε στον οικισμό της Μάσκλινας πριν από το 1912. Λειτουργούσε ήδη το 1890 σαν γραμματοδιδασκαλείο αρρένων. Αρχικά στεγάστηκε σε ένα ανήλιο κοινοτικό κτίριο. Το 1903 ιδρύθηκε και σχολείο θηλέων, που στεγάστηκε σε άλλο ανεξάρτητο ιδιωτικό οίκημα που όμως δεν πληρούσε και αυτό ούτε τους όρους υγιεινής.To τελευταίο ανέστειλε τη λειτουργία του και επανασυστάθηκε το 1908.  Συνέχισε να λειτουργεί και μετά την διαδικασία «αναγνώρισης» του οικισμού και της αυτόνομης ύπαρξής του σαν κοινότητας το έτος 1912.Η ενοποίηση των σχολείων Αρρένων και Θηλέων της Μάσκλινας σε ενιαία σχολική μονάδα έγινε το σχολικό έτος 1925-1926.

    Συγκεκριμένα μετά την κατάργηση του δήμου Τανίας, ειδικός νόμος όριζε ότι για να γίνει ένας οικισμός αυτόνομη κοινότητα, έπρεπε να έχει περισσότερους από 300 κατοίκους και να λειτουργεί σε αυτόν σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Επειδή ο οικισμός της Μάσκλινας συγκέντρωνε και τις δύο αυτές προϋποθέσεις που όριζε ο νόμος αυτός, ο οικισμός έγινε ανεξάρτητη κοινότητα. Επομένως όταν το έτος 1912 ο οικισμός απέκτησε ανεξάρτητη οντότητα και ονομάστηκε «κοινότητα Μάσκλινας», λειτουργούσε ήδη σε αυτόν το δημοτικό σχολείο και φοιτούσαν σε αυτό τριακόσιοι και πλέον μαθητές.Όπως μας πληροφορεί και ο Ανδριτσινιώτης Γεώργιος Βλάχος στις ανέκδοτες  βιογραφικές σημειώσεις του και την δεκαετία του 1920 φοιτούσαν στο σχολείο τριακόσια περίπου αγόρια και κορίτσια. Από την γειτονική Ανδρίτσα φοιτούσαν δέκα μαθητές που φιλοξενούνταν σε συγγενικά σπίτια στο χωριό μας.

   Κατά την περίοδο του μεσοπολέμου για μεγάλο χρονικό διάστημα η σχολική μονάδα αποτελείτο από δύο τάξεις αρρένων και μία τάξη θηλέων. Μέχρι τότε στεγαζόταν στο κτήριο, κοντά στο κέντρο του χωριού, στο «παλαιό σχολείο», όπως το αποκαλούσαν μέχρι τελευταία οι κάτοικοι του χωριού, αυτό το ισόγειο κτήριο που χρησιμοποιείται σήμερα για αποθήκη, ιδιοκτησίας Ευάγγελου Αντωνάκου, κατεβαίνοντας αριστερά από την αγορά προς την εκκλησία. Επίσης για μικρά χρονικά διαστήματα στεγάστηκε στο   ισόγειο του σπιτιού τού Γιώργη Καγκλή (Κορδίκου) καθώς και σε άλλα κτήρια του οικισμού με ενοίκιο.

    Οι δάσκαλοι που υπηρετούσαν στο σχολείο  στα τέλη της δεκαετίας του 1920 ο Κων/νος Δημητρακόπουλος, ο Κων/νος Παναγόπουλος και ο ιερέας  του χωριού Ιωάννης Αγγελόπουλος ήταν οι εισηγητές στους κατοίκους του, για την ανέγερση σύγχρονου τετρατάξιου  διδακτηρίου, αφού το παλαιό κτήριο ήταν, όπως προαναφέρθηκε, εντελώς ακατάλληλο. Η κοινότητα όμως αλλά και ένας μικρός αριθμός κατοίκων του χωριού αδιαφορούσαν και ειρωνεύονταν τους δασκάλους “πως θέλουν να γίνουν βασιλείς και να διαμένουν σε παλάτια”.  Όμως  αυτοί έπεισαν και τους τελευταίους των κατοίκων που δεν θεωρούσαν αναγκαία την ανέγερσή του. Τον Μάϊο του 1927 ξεκίνησαν οι προκαταρτικές εργασίες ανέγερσης του σημερινού κτηριακού συγκροτήματος με τους απαραίτητους βοηθητικούς χώρους του (προαύλια κλπ) λίγο πιο κάτω από την σιδηροδρομική γραμμή σε τοποθεσία προσηλιακή. Αρχικά το Ταμείο Εκπαιδευτικής Πρόνοιας Ελαιοχωρίου πραγματοποίησε μειοδοτικό διαγωνισμό για την εξόρρυξη πέτρας που θα χρησίμευε για το σκοπό αυτό. Η αρχική χρηματοδότηση του έργου έγινε από το κοινοτικό ταμείο και από χρήματα που είχε συγκεντρώσει η σχολική εφορεία στο ταμείο της, προερχόμενα  από δωρεά του συμπατριώτη μας Νικολάου Τεπεγκιόζη.  Η τοιχοποιία του κτηριακού συγκροτήματος είχε τελειώσει τον Οκτώβρη του 1931 αλλά διεκόπησαν οι εργασίες, λόγω έλλειψης χρημάτων. Όμως με δωρεές ξενητεμένων συμπατριωτών μας καθώς και κατοίκων του χωριού οι εργασίες συνεχίστηκαν αργότερα.   Στη μαρμάρινη πλάκα μπαίνοντας στην είσοδο του κτηρίου, βρίσκονται χαραγμένα τα ονόματα των παρακάτω δωρητών, που συνέβαλαν αποφασιστικά στην ανέγερσή του: Χαράλαμπος Δ. Καγκλής, Νικόλαος Δ. Τεπεγκιόζης, Αδελφοί Κ. Κούτσελα, Γεώργιος Ν. Κίκιζας, Χαράλαμπος Γ. Παυλάκος και Αθανάσιος Ν. Γριτσώνης. 

    Το σχολείο είναι χτισμένο με πέτρα που δεν χρειάστηκε να την μεταφέρουν από μακρινή απόσταση, αφού  η εξόρυξή της έγινε  από το εφαπτόμενο νταμάρι με το προαύλιο του σχολείου, ιδιοκτησίας των Γιανναρέων. Επειδή όμως το  έδαφος είναι επικλινές, χρειάστηκαν επιχωματώσεις καθώς και υψηλοί μανδρότοιχοι αντιστήριξης. Γι’ αυτό το λόγο  τα προαύλια του σχολείου βρίσκονται σε δύο επίπεδα.Στο πάνω επίπεδο έχει οικοδομηθεί υπερυψωμένο το κτιριακό συγκρότημα, καθώς και οι βοηθητικοί χώροι του (τουαλέτες, λουτρά κλπ.).

    Το κάτω επίπεδο αποτελείται από δύο μεγάλα προαύλια. Στο προαύλιο που εφάπτεται στον κοινοτικό δρόμο γίνονταν παλιά όλες οι αθλητικές  και άλλες εκδηλώσεις του σχολείου (γυμναστικές επιδείξεις, παραδοσιακοί χοροί κλπ. Το κτήριο ολοκληρώθηκε το 1935, όταν κοινοτάρχης στο χωριό ήταν ο αείμνηστος Γρηγόρης Κίκιζας. Αυτός, θέλοντας να πιέσει για τον άμεσο εξοπλισμό του σχολείου, έστειλε ένα γράμμα στον αδελφό του Θανάση. Του ζητούσε να πάει στον τότε πρόεδρο της Βουλής και βουλευτή Αρκαδίας Χαράλαμπο Βοζίκη και να του ζητήσει να παρέμβει. Στο γράμμα του γράφει: «Τι διάολο κάνει ο Πρόεδρος και δεν στέλνει τα θρανία;». Ο Θανάσης τότε έτρεξε στον πρόεδρο της Βουλής και εκείνος του ζήτησε να ιδεί το γράμμα από το χωριό. Γέλασε με το ύφος του Γρηγόρη γιατί τον γνώριζε και λέει του Θανάση: «Πες στον ψηλό ότι θα τα λάβει αμέσως τα θρανία». Και έτσι έγινε. Τα θρανία στάλθηκαν αμέσως στο χωριό. Όταν φοιτούσα την δεκαετία του 1950 στο Δημοτικό σχολείο του χωριού θυμάμαι και εγώ πως πολλά θρανία στην αίθουσα των Ε΄και ΣΤ΄ τάξεων είχαν μικρή πινακίδα από λαμαρίνα κολλημένη πάνω στο ξύλινο γραφείο τους, που έγραφε τη λέξη «Σιβιτανίδειος».

    Στο υπερυψωμένο κτήριο του σχολείου οδηγεί πέτρινη σκάλα με δέκα περίπου σκαλοπάτια. Αυτό αποτελείται από τέσσερεις μεγάλες ευήλιες και ευάερες αίθουσες. Οι δύο ακραίες αίθουσες του κτηρίου είναι μεγαλύτερες και διαμπερείς, με παράθυρα στην ανατολική και δυτική πλευρά τους. Στις αίθουσες αυτές στεγάζονταν οι συνδιδασκόμενες Α΄ και Β΄ τάξεις και Γ΄ και Δ΄ τάξεις αντίστοιχα. Οι άλλες δύο αίθουσες είναι μικρότερες και βρίσκονται στη μέση του κτηρίου. Χωρίζονται με τον διάδρομο εισόδου σε αυτό και τα  παράθυρα τους βρίσκονται μόνο στην ανατολική πλευρά τους. Οι αίθουσες, η μεγάλη και η μικρή, που βρίσκονται στα δεξιά αυτού που εισέρχεται στο σχολείο μετατρέπονται, οσάκις απαιτείται, σε μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων. Στις δύο μεγάλες ακραίες αίθουσες του κτηρίου στεγάζονταν οι συνδιδασκόμενες Α΄ και Β΄ τάξεις και Γ΄ και Δ΄ τάξεις αντίστοιχα, ενώ στις δύο μεσαίες αίθουσες στεγάζονταν το γραφείο των διδασκάλων στη μια και στην άλλη η συνδιδασκόμενες Ε΄ και ΣΤ΄ τάξεις.

   Στο πίσω μέρος του κτηρίου, ενσωματωμένο σε αυτό, υπάρχει ξεχωριστό μεγάλο δωμάτιο, που χρησιμοποιήθηκε σαν αποθήκη και μαγειρείο. Τώρα στεγάζει το λεβητοστάσιο της κεντρικής θέρμανσης του κτηρίου.         Επίσης, λόγω της σοβαρής έλλειψης πόσιμου νερού, για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης των μαθητών  κατασκευάστηκε κάτω από το δωμάτιο αυτό μεγάλος υπόγειος αποθηκευτικός χώρος (στέρνα) νερού. Η στέρνα γέμιζε από το δίκτυο παροχής νερού της κεντρικής δεξαμενής του χωριού κατά τους χειμερινούς μήνες κυρίως, που η παρεχόμενη ποσότητα του νερού της πηγής ήταν μεγάλη.  Η παροχή του δικτύου  του νερού από τη στέρνα βρίσκεται  στο μεγάλο κάτω προαύλιο του σχολείου. Εκεί βρίσκονταν τέσσερεις βρύσες, πάνω από μια μακρόστενη τσιμεντένια γούρνα, που από το νερό τους έσβηναν τη δίψα τους οι δάσκαλοι και οι μαθητές του σχολείου. Εκατέρωθεν από τις βρύσες υπήρχαν μικρά κηπάρια, στα οποία οι μαθητές με την καθοδήγηση των δασκάλων τους καλλιεργούσαν κηπευτικά (κουκιά, μαρούλια κλπ.). Κατασκευάστηκαν επίσης και άλλοι βοηθητικοί χώροι (τουαλέτες κλπ) καθώς και μεγάλα προαύλια, περιφραγμένα με κτιστούς μαντρότοιχους, για τον άνετο και ασφαλή προαυλισμό των μαθητών του σχολείου. Στο εσωτερικό μέρος των εξωτερικών μαντρότοιχων του σχολείου καθώς και στις άκρες των προαυλίων του φυτεύτηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1950  από τους μαθητές του σχολείου πεύκα, που σήμερα έχουν μεγαλώσει και έχουν δημιουργήσει τεράστιο πευκώνα.

 Από τα στοιχεία που βρήκαμε προκύπτει, πως οι δάσκαλοι, κατ’ αλφαβητική σειρά, που υπηρέτησαν κατά το παρελθόν στο σχολείο του χωριού, μέχρι την κατάργησή του, μαθαίνοντας γράμματα ολόκληρες γενιές μαθητών της Μάσκλινας, ήσαν οι:

 Ασσιούρας Κων/νος,                               Ξυλιά Γεωργία

 Δημητρακόπουλος Χαράλαμπος            Παπάζογλου Ελένη

 Θεοδωρόπουλος Σταύρος                      Παναγόπουλος Κων/νος

                                                                 Παπαγιανόπουλος Ιωάννης

 Καραγιάννη Βασιλική                              Παπαχρόνη Αλκμήνη

 Καρλή Ελένη                                           Παυλάκος Βασίλης

 Κατσούλος Γεώργιος                              Σαρρής ή Γιατρόπουλος Γεώργιος

 Κοτσάνη Σωτηρία                                   Σωτηροπούλου Βασιλική

 Κυριακοπούλου Διονυσία                       Ταγκλής   Γεώργιος

 Κωνσταντούρος Αναστάσιος                  Τραϊτούρου Φωτεινή

 Μέγγος Ιωάννης                                     Τσιώλη Δήμητρα

 Μελιδώνης Ιωάννης                                Τσούκα Φωτεινή

 Μίσσιου Αγγελική                                   Φράγκος Παναγιώτης

 Μπλέσιος Γεώργιος                                Φιλοπούλου Παναγιώτα 

Στον κατάλογο των παραπάνω δασκάλων πρέπει να προσθέσουμε και τον συγχωριανό μας αείμνηστο  Γιώργο Μίλη, που υπηρέτησε στο σχολείο του χωριού μας για μικρά χρονικά διαστήματα στις δεκαετίες 1930 και 1940

  Το σχολείο λειτούργησε για εβδομήντα περίπου χρόνια, μέχρι το 2007. Στη συνέχεια έπαψε δυστυχώς η λειτουργία του, λόγω έλλειψης μαθητών. Τώρα πια χρησιμοποιείται για να στεγάσει τα γραφεία, τις δράσεις και τις εκδηλώσεις του Φιλοπρόοδου Ομίλου Ελαιοχωρίου (Φ.Ο.Ε.). Τελευταία με ενέργειες του Φ.Ο.Ε.υλοποιείται πρόγραμμα, σε συνεργασια με τον Δήμο Τρίπολης, για την δημιουργία στους χώρους του Σχολείου μουσειακού πολυχώρου, παραδοσιακού ελαιοτριβείου, εκθέσεως εργαλείων και άλλων αντικειμένων που σχετίζονται με την λειτουργία του σιδηροδρόμου καθώς και διαφόρων άλλων χρειωδών που χρησιμοποίησαν οι κάτοικοι του χωριού μας κατά το παρελθόν.

                                                           Γιώργος Στυλ. Σκλημπόσιος - Μασκλινιώτης