ΟΙ    ΛΑΔΕΜΠΟΡΟΙ    ΤΟΥ    ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ

 

     Η παραγωγή του ελαιώνα του χωριού σε λάδι και βρώσιμες ελιές επαρκούσε, όχι μόνο για την κάλυψη των αναγκών των νοικοκυριών του, σε ετήσια βάση, αλλά μέρος της παραγωγής προωθείτο σε αγορές εκτός του χωριού. Πουλιόταν στα νοικοκυριά των γύρω χωριών της Τεγέας, της ορεινής Γορτυνίας, της επαρχίας Μαντινείας αλλά και στις αγορές της Τρίπολης του Άργους και της Αθήνας.

Την αγορά από τα νοικοκυριά του χωριού του λαδιού, του σαπουνιού, των βρώσιμων ελιών και την διάθεσή τους στις γειτονικές αγορές ενεργούσαν ορισμένοι κάτοικοι του χωριού, παράλληλα με τις αγροτικές ασχολίες τους. Με τον τρόπο αυτό ενίσχυαν το οικογενειακό τους εισόδημα. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950, πριν την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου που ένωνε το χωριό με την ευρύτερη περιοχή, κάτοικοι του χωριού μας, ασκώντας και το επάγγελμα του λαδέμπορου, φόρτωναν στα μουλάρια τους τις λαδούσες με το λάδι, τις βρώσιμες ελιές μέσα σε κοφίνια και το χειροποίητο σαπούνι. Εφοδιασμένοι απαραίτητα με την παραδοσιακή ζυγαριά (παλάντζα) και το καντάρι μετέβαιναν με τα πόδια στα χωριά της Τεγέας και τα κοντινά χωριά της Μαντινείας, για την διάθεση των προϊόντων του ευλογημένου δέντρου της ελιάς.

Ξεκινούσαν από το χωριό δύο ώρες πριν φέξει και ακολουθώντας την αρχαία διαδρομή Αρμακάς – Μακρυπλάι - Άγιοι Δέκα – Κίρα το Πηγάδι, έφταναν στην Τεγέα το ξημέρωμα. Άλλοτε πάλι ξεκινώντας την ίδια ώρα περίπου, μετέβαιναν στα γειτονικά χωριά, στο Παρθένι και τα Αγιωργίτικα.  Εκεί διέθεταν τα προϊόντα τους στη «λιανική», ζυγίζοντάς τα με την παραδοσιακή ζυγαριά ή με το καντάρι στα νοικοκυριά των χωριών. Πολλές φορές εκτελούσαν και «παραγγελίες» των χωρικών που έπαιρναν κατά την προηγούμενη επίσκεψή τους στα χωριά, μεταφέροντας την ποσότητα του λαδιού σε δοχεία των 15 κιλών. Το μεσημέρι φόρτωναν στο ένα μουλάρι τα κενά δοχεία (λαδούσες, κοφίνια κλπ.), καβαλούσαν το άλλο και επέστρεφαν στο χωριό τις απογευματινές ώρες με γεμάτες τις τσέπες.

Την διαδικασία της διάθεσης λαδιού, ελιών και σαπουνιού συνέχισαν και μετά την κατασκευή του δρόμου, μεταφέροντας πιά τα προϊόντα τους με ιδιωτικής χρήσης μικρά φορτηγά αυτοκίνητα. Παλιότερα επίσης που το μοναδικό μέσο μεταφοράς των προϊόντων της ελιάς ήταν το τραίνο, οι λαδέμποροι του χωριού κουβαλούσαν στο σταθμό με τα μουλάρια το λάδι, σε ειδικά δοχεία αποθήκευσης, τις «λαδούσες*» και τις ελιές σε ειδικά μεγάλα κοφίνια, τους «τριατικούς*» που τις σκέπαζαν με ένα κομμάτι λινάτσα, ραμμένο στα χείλια του κοφινιού. Εκεί το λάδι με τις «λαδούσες» και τα κοφίνια με τις ελιές φόρτωναν σε φορτηγά βαγόνια του τραίνου και τα προωθούσαν στους σιδηροδρομικούς σταθμούς της Τρίπολης, του Άργους και της Αθήνας. Τις μεγαλύτερες ποσότητες λαδιού τις συγκέντρωναν σε μεγάλα σιδερένια βαρέλια, που τα φόρτωναν και αυτά στο τραίνο, για μεταφορά στον προορισμό τους. Όταν από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 το χωριό συνδέθηκε οδικά με τα γειτονικά χωριά και με τις άλλες μεγάλες πόλεις, η μεταφορά των παραπάνω προϊόντων, γινόταν με μικρά φορτηγά αυτοκίνητα ιδιοκτησίας των λαδεμπόρων, ή με δημόσιας χρήσης φορτηγά αυτοκίνητα.

Κάθε Τετάρτη στην Τρίπολη, στο «λιοπάζαρο», εκεί κοντά που είναι σήμερα το «Μαλλιαροπούλειο» θέατρο και κάθε Σαββάτο, στην πλατεία της λαϊκής αγοράς, επί της οδού Καλαμών, άπλωναν στους πάγκους τους όλα τα είδη των ελιών (νεροελιές, θρουμπάτες, ξυδάτες, τουλουμίσιες), ενώ δίπλα στον πάγκο, κοντά στην πλάστιγγα, είχαν φέρει ποσότητα λαδιού, μέσα σε «λαδούσες». Τα προϊόντα αυτά αγόραζαν οι κάτοικοι της Τρίπολης, αλλά και των γύρω χωριών, που είχαν έρθει πρωί - πρωί από τα χωριά τους για το σκοπό αυτό.

Επίσης μια μεγάλη ποσότητα ελιών και ελαιολάδου του χωριού, αγοραζόταν από συγχωριανούς λαδέμπορους, που διέθεταν τα προϊόντα αυτά στην αγορά του Άργους και της Αθήνας. Λαδέμποροι που προωθούσαν τα προϊόντα της ελιάς στα γειτονικά χωριά και την Τρίπολη ήταν: ο Θανάσης Μακρής, ο Νικόλας Μακρής, ο Νικήτας Μακρής και ο Γιώργης Παναγάκος (Ζίκιρης), ενώ αυτοί που τα προωθούσαν στις αγορές του Άργους και της Αθήνας ήταν: ο Παναγιώτης Ξάμπλας, ο Μανώλης Παπαϊωάννου, ο Δημήτρης Μπόμπολας και ο Γιώργης Τσουλουχάς από την Κουμπίλα.

     Τελευταία ένα μέρος από την παραγόμενη ποσότητα λαδιού, συσκευάζεται και εμφιαλώνεται από το ελαιοτριβείο- συσκευαστήριο του Χρήστου Καγκλή, με σύγχρονες μεθόδους, όπως επιτάσσουν οι Ευρωπαϊκοί κανονισμοί, και προωθείται για κατανάλωση σε αγορές του εσωτερικού, αλλά και σε άλλες Ευρωπαϊκές αγορές.

 

                                                                                  Γ.Σκλημπόσιος - Μασκλινιώτης