ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΣΑΝ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ 1^η ΙΟΥΛΙΟΥ 1959

 

Από την δημιουργία του οικισμού της Μάσκλινας, μέχρι την 1η Ιουλίου 1959 οι κάτοικοι χρησιμοποιούσαν την Οθωμανική μονάδα μέτρησης μάζας (στερεών και υγρών) την «οκά» (Τουρκ. Okka). Μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας γενικότερα, συνέχισε να χρησιμοποιείται η οκά στα κράτη που προέκυψαν από την διάλυσή της, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας, παράλληλα με τις μονάδες του μετρικού συστήματος που είχαν υιοθετηθεί εδώ από το 1876.Η οκά υποδιαιρούνταν σε 400 δράμια. Η λέξη δράμι (Τουρκ. dram) είναι αντιδάνειο και προέρχεται από το αραβικό ντιράμ, το οποίο με την σειρά του προέρχεται από την αρχαία δραχμή.

 Πολλαπλάσιο της οκάς ήταν ο στατήρας ή καντάρι (Τουρκ. kantar) που ισοδυναμούσε με 44 οκάδες, ενώ το τσεκί (Τουρκ.ςeki) ισοδυναμούσε με τέσσερα καντάρια. Καντάρια είχαν στην ιδιοκτησία τους σχεδόν όλα τα σπίτια του χωριού, γιατί ήταν άκρως απαραίτητα. Με το καντάρι ζύγιζαν  τα κοφίνια με τις παστές ελιές, τις λαδούσες με το λάδι, τα σακιά με το αλεύρι, το σιτάρι  και άλλα βαριά αντικείμενα. Το καντάρι κατά τη χρήση του το κρεμούσαν από το γάντζο του στη μέση ενός οριζόντιου ξύλου από σκληρό δέντρο, συνήθως πουρνάρι. Τις άκρες του ξύλου τις στήριζαν στους ώμους τους, στεκόμενοι όρθιοι και αντικρυστά. Με τις αλυσίδες που κρέμονταν από το καντάρι έδεναν το αντικείμενο που επρόκειτο να ζυγίσουν και το ανασήκωναν ελαφρά από το έδαφος. Με το βαρίδι του κανταριού τέλος, που το έσυραν στο οριζόντιο άξονά του και ήταν αριθμημένος σε οκάδες  εύρισκαν το βάρος του αντικειμένου που ζύγιζαν. Όταν επρόκειτο να ζυγίσουν αντικείμενα μικρού βάρους χρησιμοποιούσαν την παλάντζα, καντάρι σε μικρογραφία, που από τις αλυσίδες του κρεμόταν ένα μεγάλο τάσι  στρογγυλό, διαμέτρου εξήντα εκατοστών περίπου. Την παλάντζα κατά την ζύγιση συνήθως την κρατούσε στο χέρι ένα άτομο.

    Η χρήση της οκάς επέζησε τελικά έως την δεκαετία του 1990 μόνο στις συσκευασίες εμφιάλωσης ούζου και συναφών ποτών, καθώς στα μεταλλικά από αλουμίνιο κύπελλα σερβιρίσματος του κρασιού στις ταβέρνες. Έτσι διατηρήθηκε το «εικοσιπενταράκι» που αντιστοιχούσε σε 80 γραμμάρια, το «πενηνταράκι» σε 160 γραμμάρια, το «εκατοσταράκι» σε 320 γραμμάρια και το «μισοκοκαδιάρικο» σε 640 γραμμάρια.

Η ζύγιση μικρών ποσοτήτων στα παντοπωλεία γινόταν με την επιτραπέζια ζυγαριά που είχε δύο τάσια. Στο ένα τοποθετούντο τα ζύγια (δράμια) και στο άλλο το προϊόν που προορίζονταν για ζύγιση. Στα μανάβικα τα οπωροκηπευτικά ζυγίζονταν με την παλάντζα. Η οκά αντιστοιχούσε σε 1280 γραμμάρια και το δράμι σε 3,2 γραμμάρια. Στην Τουρκία η οκά ονομαζόταν eski okka (παλαιά οκά) που έπαψε να χρησιμοποιείται το 1931 σε αντιδιαστολή με το χιλιόγραμμο, το οποίο ονομάζεται yeni okka (νέα οκά).

Όλα τα καταστήματα του χωριού διέθεταν και την  «πλάστιγγα» για να ζυγίζουν μεγάλες ποσότητες προϊόντων. Την είχαν τοποθετήσει σε σημείο που είχαν εύκολη πρόσβαση, για να μπορούν να εξυπηρετούνται πιο άνετα. Επίσης στα καταστήματα για την μέτρηση κυρίως των υφασμάτων χρησιμοποιήθηκε σαν μονάδα μήκους ο «εμπορικός ή Τουρκικός πήχης». Ο κάθε πήχης που είχε μήκος 0,648 μέτρα και υποδιαιρούνταν σε 8 ρούπια. Ο «τεκτονικός πήχης» αποτέλεσε μονάδα που χρησιμοποιήθηκε από τους κατοίκους για γραμμικές ή τετραγωνικές μετρήσεις οικοπέδων και εδαφικών εκτάσεων γενικότερα. Ισοδυναμούσε με 0,75 μέτρα και υποδιαιρούνταν σε 24 δακτύλους.

   Από την 1η Απρίλη 1959 η οκά αντικαταστάθηκε από την νέα μονάδα μέτρησης, το χιλιόγραμμο ή κιλό που υποδιαιρείται σε 1000 γραμμάρια. Ένα κιλό αντιστοιχεί με 312,5 δράμια της οκάς, ενώ η οκά αντιστοιχούσε με 1282 γραμμάρια. Ο εμπορικός πήχης αντικαταστάθηκε από τον «βασιλικό πήχη» που ισούται με ένα μέτρο, ενώ ο τεκτονικός πήχης αντικαταστάθηκε από το τετραγωνικό μέτρο που υποδιαιρείται σε 100 τετραγωνικές παλάμες. Το μέτρο, το τετραγωνικό μέτρο και το χιλιόγραμμο ή κιλό αποτελούν σήμερα τις νόμιμες μετρικές μονάδες που καθιερώθηκαν στη χώρα μας κατά το δεκαδικό σύστημα και αυτές χρησιμοποιούν πλέον οι κάτοικοι του χωριού στις οικονομικές τους συναλλαγές.

                                                                           Γιώργος   Στυλ. Σκλημπόσιος - Μασκλινιώτης