ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ

      Από την ίδρυση του χωριού, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950 η παρουσία γιατρού στο χωριό ήταν ανύπαρκτη. Στα σοβαρά περιστατικά που χρειάζονταν νοσοκομειακή περίθαλψη, η μεταφορά του αρρώστου γινόταν με το μουλάρι μέχρι το σταθμό του τραίνου και από εκεί με την πρώτη αμαξοστοιχία στην Τρίπολη που υπήρχε νοσοκομείο. Η μεταφορά επίσης κατάκοιτου ασθενούς στο νοσοκομείο της Τρίπολης ήταν εκείνη την εποχή πολύ δύσκολη υπόθεση. Τον μετέφεραν με τα χέρια οι συγχωριανοί του μέχρι το σιδηροδρομικό σταθμό ξαπλωμένο επάνω σε αυτοσχέδιο ξύλινο φορείο ή σε ξύλινη σκάλα που χρησιμοποιούσαν για το μάζεμα των ελιών, αφού δεν υπήρχε τότε άλλο μεταφορικό μέσο. Η μεταφορά στο σταθμό γινόταν ακόμα πιο δύσκολη, αφού ο δρόμος μέχρι εκεί ήταν ανηφορικός, γεμάτος λακούβες και κακοτράχαλος. Στο σταθμό περίμεναν το τραίνο και τον επιβίβαζαν σε αυτό ξαπλωμένον σε αυτοσχέδιο ράντζο ή στο δάπεδο του βαγονιού. Έπρεπε όμως ο ασθενής να είναι τυχερός για να φτάσει το τραίνο στην ώρα του, αφού συνήθως καθυστερούσε η άφιξή του στο σταθμό. Μόλις έφτανε στην Τρίπολη τα πράγματα γίνονταν πιο απλά, αφού εκεί ερχόταν ασθενοφόρο να τον παραλάβει και να τον μεταφέρει στο νοσοκομείο. Όμως σε όλες τις περιπτώσεις χανόταν πολύτιμος χρόνος και πολλές φορές στοίχιζε τη ζωή του ασθενούς. Οι κάτοικοι συνήθως προσπαθούσαν να γιατρευτούν μόνοι τους με όποιες γνώσεις είχαν από τους γονείς τους, από τους παππούδες τους αλλά και από πρακτικούς γιατρούς συγχωριανούς τους. Σημειωτέον ότι πρακτικός γιατρός στο χωριό ήταν για πολλά χρόνια ο Γιώργης Αντωνάκος (Κρόπας) και αργότερα ο Γιώργης Αντωνάκος (Γαντάς). Υπήρχαν και πρακτικές γυναίκες ορθοπεδικοί στο χωριό, που αποκαθιστούσαν «στραμπουλήγματα», «σπασίματα» και «βγαλσίματα» των άνω και κάτω άκρων.     Όταν κάποιος αισθανόταν ξαφνικό πόνο στη χώρα της κοιλιάς κάτω από τον αφαλό, έλεγαν πως σήκωσε βάρος και «του λύθηκε» ο αφαλός. Καλούσαν ειδικές ηλικιωμένες γυναίκες του χωριού που ήξεραν να «δένουν» τον αφαλό. Ενεργούσαν διάφορες εντριβές στην κοιλιά και πιέζανε στριφογυρίζοντας τον αφαλό του ασθενούς με το μεγάλο τους δάκτυλο.  Έβαζαν μετά επιθέματα με κρεμμύδι λιωμένο και ο άρρωστος γινόταν καλά.

   Στους κρυολογημένους ρίχνανε βεντούζες στην πλάτη  και στο στήθος τους με τις κούπες. Οι κούπες ήταν κοινά ποτήρια του κρασιού με χοντρά χείλη. Τύλιγαν μικρή ποσότητα από βαμβάκι στην άκρη ενός πιρουνιού και το εμπότιζαν με οινόπνευμα. Άναβαν το βαμβάκι, έβαζαν πάνω από τη φλόγα την κούπα και  ταχύτατα  τα χείλη της  τα ακουμπούσαν στην πλάτη του ασθενούς. . Όσο περισσότερο φούσκωνε το δέρμα μέσα στην κούπα και κοκκίνιζε ,ανάλογα συμπέραιναν πόσο κρυωμένος ήταν ο ασθενής. Αυτή την κίνηση την επαναλάμβαναν με δύο κούπες πολλές φόρες. Έπειτα τον έτριβαν με οινόπνευμα  και τον σκέπαζαν καλά για να προκληθεί εφίδρωση. Για τις «κοφτές» βεντούζες χρησιμοποιούσαν ξυράφι. Αφού χάραζαν ελαφρά την πλάτη του ασθενούς για να προκληθεί αιμορραγία,  έπειτα ακολουθούσαν την ίδια μέθοδο με τις απλές βεντούζες. Επίσης ο ασθενής έπινε ζεστό κρασί, πετιμέζι και τσάι του βουνού. Για τις παθήσεις της  μέσης, όταν κάποιος σήκωνε μεγάλο βάρος, χρησιμοποιούσαν τα έμπλαστρα. Μερικές πρακτικές γυναίκες μάλιστα  πατούσαν τη μέση του ασθενούς δυνατά για να επανέλθουν οι σπόνδυλοι στη θέση τους και  έτσι αυτός γινόταν καλά.

      Πολλές φορές έρχονται στο μυαλό μας εικόνες από την παιδική μας ηλικία με τον αείμνηστο Γιώργη Αντωνάκο (Κρόπα), ένα γεροντάκι αδύνατο, μετρίου αναστήματος, με μουστάκι και χαρακτηριστικό μουσάκι σαν σφήνα. Τον θυμόμαστε που, λίγο πριν φύγει από τη ζωή, έπαιρνε την καρέκλα, κρεμούσε το μπαστούνι του στην πλάτη της και καθισμένος έξω από το καφενείο του Κ. Λύγδα (Μάρκου) στην αγορά απολάμβανε την απογευματινή χειμωνιάτικη λιακάδα, καπνίζοντας τον αργιλέ του. Και πότε-πότε τάλεγαν με τον αείμνηστο Θανουκόγιαννη που είχε το περίπτερο λίγο πιο πέρα, εκεί που είναι τώρα το στέγαστρο της πλατείας του χωριού.

Οι πρακτικές γυναίκες ορθοπεδικοί, όταν υπήρχε οίδημα στις κλειδώσεις των ποδιών ή των χεριών από στραμπούληγμα, στούμπιζαν κρεμμύδια και τα έβαζαν επάνω. Στα σπασίματα με κατάλληλες κινήσεις επανέφεραν στη θέση του το οστό. Το στήριζαν με ξύλο ή καλάμι, το τύλιγαν με μαλλί προβάτου και το άλειφαν με χτυπημένο αυγό. Στο βγάλσιμο κάποιας άρθρωσης, την έβαζαν σε ζεστό αλατόνερο και την επανέφεραν στη θέση της. Στη γειτονιά μας επενέβαινε σε τέτοιες περιπτώσεις η κυρά Δημήτρω, σύζυγος του αείμνηστου Αλέξη Λυγκίτσου. Υπήρχαν όμως και άλλες γυναίκες στο χωριό, που επενέβαιναν σε παρόμοια περιστατικά.

Αν κάποιον τον δάγκωνε φίδι, έδεναν σφιχτά το μέλος κοντά στο δάγκωμα, για να μην κυκλοφορήσει το δηλητήριο, τρυπούσαν το σημείο, ρουφούσαν το δηλητήριο και μετά το έφτυναν. Στα δαγκώματα μέλισσας ή σφήκας, έξυναν με μαχαίρι το σημείο του τσιμπήματος για να βγει το κεντρί και ύστερα έριχναν ξύδι πάνω στην πληγή. Όταν δάγκωνε κάποιον σκορπιός το καλοκαίρι, που αφθονούσαν στο χωριό μέσα στις θημωνιές, τον έβαζαν να ρίξει τα ούρα του, που περιείχαν προφανώς αμμωνία, επάνω στην πληγή, για να μειωθεί ο πόνος και να ξεπεραστεί το πρόβλημα. Έχοντας τέλος βαθιά πίστη, εναπόθεταν τις ελπίδες τους στο Θεό, «τάζοντας κερί» και όταν αποκαθίστατο η υγεία τους, το έκαναν πράξη.

Μεταπολεμικά, από τις αρχές της δεκαετίας του 1950, λειτουργούσε στο χωριό αγροτικό ιατρείο. Στο ιατρείο για πολλά χρόνια υπηρέτησε ο συγχωριανός μας, γιατρός, με ειδικότητα γενικής παθολογίας, Ιωάννης (Γιαννάκος) Παναγάκος, που κάλυπτε τις ανάγκες πρωτοβάθμιας περίθαλψης των κατοίκων του χωριού, ολόκληρο το εικοσιτετράωρο, αλλά και των άλλων οικισμών της περιοχής (Άγιος Γεώργιος, Αγία Σοφία κλπ). Δύο ημέρες την εβδομάδα μετέβαινε καβάλα στο μουλάρι, στους οικισμούς αυτούς, αφού δεν υπήρχε τότε οδική επικοινωνία μεταξύ των γειτονικών οικισμών, και προσέφερε και εκεί τις ιατρικές του υπηρεσίες.

Το ιατρείο στεγάστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα σε ιδιωτικό οίκημα, εκεί που είναι σήμερα το σιδηρουργείο του Σωτήρη του Μπακούρη. Το κτίσμα ήταν δίχωρο με μια μικρή κουζίνα στο πίσω μέρος του. Στο ένα δωμάτιο στεγαζόταν το ιατρείο, ενώ το άλλο ήταν το κατάλυμα του γιατρού. Έξω από το κατάλυμα του Γιαννάκου, που περνάει ο κεντρικός δρόμος του χωριού είχαν ξετυλιχτεί «σκηνές απείρου κάλλους» με τους περαστικούς από τον δρόμο συγχωριανούς μας καβάλα στα μουλάρια τους. Ο αείμνηστος Γιαννάκος κατά την διάρκεια του ύπνου του έβγαζε δυνατούς διακεκομένους και παρατεταμένους βρυχηθμούς (ροχαλητά) με αποτέλεσμα τα μουλάρια να ξαφνίζονται* και με τις απότομες κινήσεις τους να «αδειάζουν» στο έδαφος τους αναβάτες συγχωριανούς μας. Γι΄ αυτό οι διερχόμενοι κατέβαιναν από τα μουλάρια τους όταν περνούσαν μπροστά από το κατάλυμα του γιατρού.

Τον θυμάμαι που ερχόταν πολλές φορές στο σπίτι μας για να εξετάσει την αείμνηστη γιαγιά μου τη Βγένα (Ευγενία) και εμένα στα κρυολογήματα. Μας εξέταζε χωρίς να χρησιμοποιεί συνήθως ακουστικά (στηθοσκόπιο), αλλά τοποθετώντας το αυτί του στις πλάτες μας, μας ακροαζόταν, κάνοντας άριστες διαγνώσεις. Και στα σοβαρά εγκαύματα ο ίδιος έφτιαχνε αυτοσχέδιες αλοιφές και επούλωνε τις πληγές με άριστα αποτελέσματα, για να μην αγοράζουμε τις αλοιφές από το φαρμακείο της Τρίπολης και έχουμε σοβαρή οικονομική επιβάρυνση.

Εκτός από γενική παθολογία, σε πολλές περιπτώσεις ασκούσε και καθήκοντα χειρούργου, δερματολόγου, κτηνιάτρου, ακόμη και ανατόμου. Επίσης προέβαινε και στην εκμάθηση κατοίκων του χωριού ενέσιμης θεραπείας. Θυμόμαστε χαρακτηριστικά περίπτωση μικρής συγχωριανής μας, που είχε τραυματιστεί στο πρόσωπο, με ακατάσχετη αιμορραγία, από λάκτισμα πεταλωμένου μουλαριού, και είχε προβεί ο ιατρός αυτός σε επιτυχή συρραφή του τραύματος εντός του ιατρείου του. Θυμόμαστε επίσης την συρραφή βαθιού τραύματος ενός μουλαριού από το γιατρό, χρησιμοποιώντας για χειρουργικό τραπέζι την ταράτσα έξω από το ιατρείο, όπου εκεί είχαν ξαπλώσει οι χωριανοί το τραυματισμένο μουλάρι. Και τέλος θα μας μείνει αξέχαστη η νεκροτομή με πρωτόγονα μέσα ενός αδικοχαμένου συγχωριανού μας, που τον τραυμάτισε θανάσιμα το τραίνο και την πραγματοποίησε ο αείμνηστος μέσα στο κοιμητήριο της εκκλησίας του ΑηΓιώργη.

Αργότερα το ιατρείο μεταφέρθηκε σε νεόκτιστο οίκημα, που κτίστηκε με την ευγενική χορηγία των ξενιτεμένων συγχωριανών αδελφών Καγκλή, σε ιδιόκτητο οικόπεδό τους, που παραχώρησαν δωρεάν, εκεί που στεγάζεται μέχρι σήμερα. Να σημειώσουμε εδώ ότι οι ίδιοι ιδιοκτήτες, όπως προαναφέρθηκε, δώρισαν στην τότε κοινότητα Ελαιοχωρίου και την πατρική τους κατοικία, δίπλα στο αγροτικό ιατρείο, εκεί που στεγάζονται  σήμερα το γραφείο της κοινότητας και το γραφείο του Φιλοπρόοδου ‘Ομιλου Ελαιοχωρίου (Φ.Ο.Ε.)           

Μετά την αποχώρηση του αείμνηστου Γιαννάκου από το αγροτικό ιατρείο, προσέρχονται ορισμένες ημέρες της εβδομάδας, εκ περιτροπής, γιατροί με θητεία, που ανήκουν οργανικά στο Νοσοκομείο της Τρίπολης. Εξ άλλου η οδική επικοινωνία, από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 με την Τρίπολη, κατέστησε ευχερέστερη την αντιμετώπιση των σοβαρών περιστατικών ασθενών κατοίκων του χωριού, με την άμεση μεταφορά τους οδικώς, με ιδιωτικά αυτοκίνητα, και όταν χρειάζεται, με ασθενοφόρα, στο νοσοκομείο της Τρίπολης.

                                                                                              Γ.Σκλημπόσιος - Μασκλινιώτης