Η
«ΣΕΜΠΡΙΑ» ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ MAΣ
Παλιότερα τα νοικοκυριά στο χωριό μας είχαν
ανακαλύψει ένα είδος συνεργασίας και αλληλοβοήθειας μεταξύ τους που την
ονόμαζαν «σεμπριά». Δηλαδή δύο νοικοκυριά γίνονταν «σέμπροι» όπως έλεγαν, για
να ανταπεξέλθουν τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν κατά την εκτέλεση των
γεωργικών εργασιών.
Η «σεμπριά*» ήταν μια σχέση συνεταιριστικής
επιχείρησης μεταξύ των μελών δύο οικογενειών και έφερνε πιο κοντά την μια
οικογένεια στην άλλη. Έδινε ευκαμψία για την συζήτηση των προβλημάτων που
ανέκυπταν, πάντα με στόχο και σκοπό την επίλυσή τους. Καταργούσε στην πράξη την
μοναξιά, το «εμείς» και διασφάλιζε ομόνοια, συνεργασία, αλληλεγγύη και
ανθρωπιά. Στοιχεία απαραίτητα για την χάραξη δρόμων, για ένα καλύτερο αύριο, για
μια ανθρώπινη κοινωνία. Λειτουργούσε άτυπα, με προφορική συμφωνία, με το λόγο
των ανδρών κυρίως. Σκοπός της ήταν η από κοινού καλλιέργεια των χωραφιών, το
όργωμα, η σπορά, ο θερισμός, το αλώνισμα, οι μεταφορές κλπ, που ανήκαν στις δύο
οικογένειες.
Έτσι πολλοί νοικοκυραίοι, που είχαν στην
κατοχή τους ζώα, που χρησιμοποιούσαν για το όργωμα, τη σπορά ή τον αλωνισμό των
δημητριακών, συνεταιρίζονταν άτυπα, και γίνονταν «σέμπροι» με άλλους
νοικοκυραίους του χωριού, που είχαν στην ιδιοκτησία τους και αυτοί ισάξια και
όμοια ζώα (π.χ. μουλάρι με μουλάρι, άλογο με άλογο κλπ). Ο ένας ιδιοκτήτης του
ζώου δανειζόταν το μουλάρι από τον άλλον ιδιοκτήτη του, και αντίστροφα, για όσο
χρονικό διάστημα κρατούσε το όργωμα η σπορά των χωραφιών, η μεταφορά των
δεματιών στα αλώνια και ο αλωνισμός των δημητριακών. Με αυτό τον τρόπο δημιουργούσαν
το «ζευγάρι» των ζώων, που όργωνε για σπορά τα χωράφια και των δύο
νοικοκυραίων.
Άλλα στοιχεία
για να γίνει η «σεμπριά», ήταν συνήθως η γειτονεία στα σπίτια, οι γείτονες στα χωράφια,
οι ταιριαστοί χαρακτήρες (να έχουν τα ίδια χνώτα).Πρυτάνευε η απόλυτη
συνεργασία, ο διάλογος, ο προγραμματισμός, η οργάνωση που αφορούσε στα
εργαλεία, αλέτρια για το όργωμα των χωραφιών, αξίνες, κασμάδες, λαιμαργιές,
ταβηχτά, για τα ζευγάρια των ζώων, άλογα, μουλάρια, βόδια, λοστάρια για να
ξεριζώνονται οι πέτρες που εμφανίζονται στο όργωμα και που πολλές φορές έσπαγαν
το υνί του αλετριού. Οι άνδρες της «σεμπριάς» έκαναν περισσότερο παρέα στα
μαγαζιά του χωριού, αντάλλασαν σκέψεις, απόψεις, ιδέες. Οι γυναίκες επίσης
έκαναν τα ίδια στον τομέα τους (αλληλοβοήθεια κλπ).
Πολλές φορές, εκτός από τα ζώα που παραχωρούσε
η μια οικογένεια στην άλλη, πήγαιναν μαζί τους και οι ιδιοκτήτες τους,
βοηθώντας τον «σέμπρο», κατά τις ημέρες του οργώματος και της σποράς των
χωραφιών του. Όταν τέλειωνε αυτός τις δουλειές του, η διαδικασία ακολουθούσε
αντίστροφη πορεία. Μετά το τέλος του οργώματος, της σποράς των χωραφιών και του
αλωνισμού των δημητριακών και των δύο νοικοκυραίων, έληγε και ο άτυπος
συνεταιρισμός τους.
Όμως με το πέρασμα του χρόνου η τεχνολογική
εξέλιξη έφτασε μέχρι τα χωριό μας. Ανοίχτηκαν αυτοκινητόδρομοι, και
εκσυγχρονίστηκαν οι επικοινωνίες των οικισμών με τις πόλεις, ήλθε το ηλεκτρικό
ρεύμα, προμηθεύτηκαν οι αγρότες τρακτέρ, το αλώνισμα γινόταν πια με τις
αλωνιστικές μηχανές κλπ.Έτσι οι δυνατότητες κάθε οικογένειας, με την εισαγωγή
των τεχνικών μέσων, πολλαπλασιάστηκαν και οι «σεμπριές» πλέον δεν χρειάζονται,
ούτε είναι απαραίτητες. Πέραν τούτων οι ο αριθμός των κατοίκων του χωριού μας,
όπως και όλων των ορεινών κυρίως χωριών μειώθηκε δραματικά. Τα πετρώδη χωράφια
δεν καλλιεργούνται πλέον. Έγιναν βοσκότοποι και ρουμάνια. Η «σεμπριά» έμεινε
μια ανάμνηση, αλλά τα χρόνια εκείνα ήταν κάτι το όμορφο, το αληθινό, το
απαραίτητο, το ανθρώπινο, που την διέκρινε η αγνή αλληλοβοήθεια.
Γ.Σ.Μασκλινιώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου