ΚΤΗΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ  ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΗΓΙΩΡΓΗ     

  

    O ΑηΓιώργης ήταν ανέκαθεν προστάτης και πολιούχος του χωριού μας. Η εκκλησία που είχε κτιστεί προς τιμή του, σε μικρό βεβαίως μέγεθος, υπήρχε στο σημείο εκείνο που βρίσκεται τώρα από της συστάσεως του οικισμού, χωρίς να είναι δυνατός ο ακριβής προσδιορισμός της χρονολογίας κτίσεώς της. Η εκκλησία είναι βέβαιο ότι κτίστηκε την δεκαετία του 1850.Αυτό  αποδεικνύεται  από τα εξής: Α) Στα 1851 ο Έλληνας λόγιος Ιάκωβος Ραγκαβής, αναφερόμενος στα Καστριτοχώρια, σημειώνει για πρώτη φορά το όνομα του χωριού μας «Μάσκλινα – θέσις ολίγον κατωκημένη» και συμπληρώνει πως ήταν οικισμός που είχε αρχίσει να δημιουργείται και να οργανώνεται. Β) Η χρονολογία  ιστόρησης των εικόνων του τέμπλου της παλιάς εκκλησίας του ΑηΓιώργη που φυλάσσονται σήμερα στο ναό είναι η 1859  . Η χρονολογία ιστόρησης της κάθε εικόνας αναγράφεται στο κάτω δεξί μέρος της. Από τα παραπάνω σαφώς προκύπτει τόσο η χρονολογία έναρξης της οργανωμένης δημιουργίας του οικισμού, όσο και η περίοδος κτίσεως της εκκλησίας.

    Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες κατοίκων του χωριού η μοναδική είσοδος της εκκλησίας αυτής είχε μικρό ύψος και άνοιγμα, το δε δάπεδό της ήταν χαμηλότερο από την επιφάνεια του εδάφους, κατά το πρότυπο θεμελίωσης των εκκλησιών που ανεγείροντο επί Τουρκοκρατίας, με αιτιολογία την αδυναμία εισόδου εφίππων τούρκων εντός των εκκλησιών. Για να μπουν μέσα οι προσκυνητές κατέβαιναν τρία - τέσσερα σκαλοπάτια, ενώ το ιερό της βρισκόταν μόλις είκοσι εκατοστά υπερυψωμένο από το δάπεδο του κυρίως ναού. Το 1906 οι κάτοικοι αποφάσισαν, με δικά τους έξοδα, να αναγείρουν στο ίδιο σημείο και περιμετρικά του μικρού ναού, νέο περικαλλή, έχοντας όμως σαν αφετηρία την Αγία Τράπεζα του παλαιού, που είχε ήδη εγκαινιασθεί και την οποία διατήρησαν. Συνέχισαν μόνο το κτίσιμο της βάσης της για να υπερυψωθεί στο σημείο που είναι σήμερα. Διακρίνεται ακόμη και τώρα η συνέχιση της τοιχοποιίας της βάσης της Αγίας Τράπεζας στο σημερινό της ύψος που αποδεικνύει τα παραπάνω. Άρχισαν λοιπόν να σκάβουν θεμέλια γύρω από αυτή την μικρή εκκλησία, σε οικοπεδική έκταση που παραχώρησε για το σκοπό αυτό ο συγχωριανός μας Ηλίας Αντωνάκος.

    Η εκκλησία είναι τρίκλιτη και κτίστηκε από μαστόρους των οικογενειών Φαρμασόνη και Τάμπαρη από  την Αγία Σοφία και του Καράτουλα αντίστοιχα, με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού. Είναι χτισμένη  στο ίδιο επίπεδο με το έδαφος της γύρω περιοχής, με πελεκητή πέτρα σε κανονικά ορθογώνια σχήματα, που η εξόρυξή της έγινε από το λατομείο, που βρισκόταν στην τοποθεσία «καμίνι» στο «παλιοκρόπι» και μεταφερόταν στο χώρο ανέγερσής της με κάρο που το έσερναν άλογα και το οδηγούσαν οι Μασκλινιώτες Καραπάνος και Λύγδας ή Βοϊδόνυχας. Το κάρο το είχε φέρει από τη Σπάρτη, για το σκοπό αυτό, ο  επίτροπος της εκκλησίας Δημήτρης Μέγγος και απομεινάρια του υπήρχαν εγκαταλελειμμένα στο βορινό προαύλιό της μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950.Το ιερό της εκκλησίας απέχει τρία σκαλοπάτια, είκοσι εκατοστών περίπου το καθένα,  πάνω από το δάπεδο του κυρίως ναού.

     Οι επίτροποι, επειδή αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσκολίες κατά την έναρξη αλλά και την συνέχιση του έργου, μετήρχοντο διάφορες μεθόδους για την εξοικονόμηση χρημάτων. Είχαν τοποθετήσει στα ελαιοτριβεία του χωριού μεγάλα δοχεία και συνέλλεγαν ποσότητες λαδιού από τους παραγωγούς - κατοίκους του χωριού την περίοδο της ελαιοσυλλογής, συνέλλεγαν δέρματα από τα ζώα που έσφαζαν οι κάτοικοι κατά την διάρκεια του έτους, μάζευαν ποσότητες μούστου την περίοδο του πατήματος των σταφυλιών και όσα προϊόντα συνέλλεγαν, στην συνέχεια τα εκποιούσαν, τα δε χρηματικά ποσά τα διέθεταν για την ανέγερση της εκκλησίας. Πουλούσαν ακόμη και δύο φορές τα αποκέρια στο παγκάρι της εκκλησίας ενώ έκαναν ακόμη και εράνους για την εξοικονόμηση χρημάτων για την χρηματοδότηση του έργου. Μάλιστα μια χρονιά οι Μασκλινιώτες για να εξοικονομήσουν χρήματα για την ανέγερση της εκκλησίας είχαν νοικιάσει για βόσκηση τα χωράφια τους σε ολόκληρη της περιοχή του Σαμονιού στον Ευγένη τον Ατζινά που είχε κοπάδια πρόβατα και το χρηματικό ποσό που εισέπραξαν το παρέδωσαν στην επιτροπή της εκκλησίας και χρησιμοποιήθηκε για την συνέχιση του έργου της ανέγερσης

   Το τέμπλο της  κατασκεύασε το 1915, τεχνίτης από την Τρίπολη είναι κτιστό με πέτρα και γύψινο στην μπροστινή όψη του, κτισμένο εξήντα περίπου εκατοστά ψηλότερα από το δάπεδο του κυρίως ναού,  ενώ τα μάρμαρα στις πόρτες τα τοποθέτησε ο Γιώργης Κόλλιας από το Καστρί. Η αποπεράτωση της εκκλησίας έγινε την παραπάνω χρονολογία. Τότε κατεδαφίστηκε και η παλιά μικρή εκκλησία του Αγίου που υπήρχε στο εσωτερικό της σημερινής. Η  εκκλησία αυτή ξεκίνησε να χτίζεται σε ρυθμό βασιλικής με τρούλο και τούτο αποδεικνύεται από τις υφιστάμενες κολώνες εντός του ναού, που θα τον στήριζαν. Για άγνωστους όμως λόγους, πιθανώς οικονομικούς, τελικά οικοδομήθηκε σε ρυθμό τρίκλιτης  Βασιλικής χωρίς τρούλο με δίρριχτη στέγη, σε σχήμα ορθογώνιο. Το οικόπεδο του αλωνιού της εκκλησίας παραχωρήθηκε από την οικογένεια Κουρβετάρη.

 Το 1938 μετεφέρθη στην Αθήνα η εικόνα του ΑηΓιώργη, που βρίσκεται σήμερα στο τέμπλο της εκκλησίας, για την επένδυση της αγιογραφίας με ασήμι (να της φορέσουν πουκάμισο). Όταν επεστράφη έτοιμη στο χωριό, ήταν Μεγάλη Παρασκευή, παραμονές του Πάσχα, και στο σταθμό του τραίνου συγκεντρώθηκε όλο το χωριό με τα λάβαρα και τα εξαπτέρυγα, για την υποδοχή της. Η εικόνα του Αγίου που βρισκόταν στο τέμπλο της παλιάς μικρής εκκλησίας που κατεδαφίστηκε και φέρει χρονολογία ιστόρησης το έτος 1859, φυλάσσεται στο σκευοφυλάκιο του ναού, μαζί με τις άλλες εικόνες του τέμπλου. Τίθεται για προσκύνημα μόνον την ημέρα που τιμάται η μνήμη του, οπότε και γίνεται η περιφορά της μέσα στο χωριό. Εκεί,  εκτός των εικόνων του παλαιού ναού, των  άλλων κειμηλίων και ιερών λειψάνων, φυλάσσονται και τα στέφανα, με τα οποία ο ιερέας «στεφάνωνε» παλαιότερα τα ζευγάρια των συγχωριανών μας που έρχονταν «εις γάμου κοινωνίαν». Αυτά είναι μεταλλικά σε σχήμα καλογερικού σκούφου με σκαλίσματα στην εξωτερική τους επιφάνεια και αποτελούν αντίγραφα εκείνων που έφεραν επί της κεφαλής τους οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες. Το κάθε ένα αποτελείται από μια κυκλική μεταλλική λωρίδα που τοποθετείτο οριζόντια επί της κεφαλής του νυμφευόμενου και δύο άλλες κάθετες μεταλλικές λωρίδες σε ημικύκλιο, καρφωμένες σταυροειδώς από τις άκρες τους στην περιφέρειά του.

Αμέσως μετά την αποπεράτωση της εκκλησίας το1915 τον πρώτο πολυέλεο αφιέρωσε στο ναό ο επίτροπος Δημήτρης Μέγγος. Αυτός υπηρέτησε την εκκλησία από αυτή τη θέση, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης στον ΑηΓιώργη για την βοήθειά του στην επί δεκατέσσερα χρόνια κατάκοιτη γυναίκα του. Μαζί με τον Νικολή Μακρή υπηρέτησαν επί τριάντα έξι χρόνια  την εκκλησία από την θέση του επίτροπου και ήταν διορισμένοι από τον Νομάρχη. Πολύ αργότερα, την δεκαετία του 1960, το μεσαίο μεγάλο πολυέλεο που κρέμεται σήμερα, αφιέρωσε ο συγχωριανός μας Πέτρος Δασκολιάς. Τον σημερινό επιτάφιο αφιέρωσε το ζεύγος Ραμμόγιανη από το Καστρί, αυτοί που με δαπάνες τους ανήγειραν και τα δύο εξωκκλήσια του χωριού, τον ΑηΔημήτρη και την Αγ. Τριάδα. Την αναπαράσταση της σταυρώσεως του Κυρίου, στον δυτικό πρόναο της εκκλησίας, κατασκεύασαν και αφιέρωσαν στην εκκλησία οι αδελφοί Ιωάννης και Παναγιώτα Χουγιάζου, καθώς και τις δύο καμπάνες, που βρίσκονται μαζί με την μεγάλη καμπάνα στο καμπαναριό της εκκλησίας.

 Το εσωτερικό της εκκλησίας κοσμείται  με τεράστιους πολυελέους, επάργυρα καντήλια, χρυσοκέντητα λάβαρα, φορητές εικόνες, ιερά σκεύη και με σύγχρονη επίπλωση. Μέχρι πρότινος η ιστόρησή της  είχε γίνει με μεγάλες φορητές ξύλινες εικόνες. Τελευταία  οι ξύλινες εικόνες που κρέμονταν στους  τοίχους της εκκλησίας αντικαθίστανται σταδιακά με αγιογραφίες – τοιχογραφίες Βυζαντινής τεχνοτροπίας. Ολόκληρος ο εξοπλισμός και ο διάκοσμός της είναι αφιερώματα ευλαβών συγχωριανών μας που βρίσκονται στο χωριό, σε άλλες πόλεις της πατρίδας μας και στο εξωτερικό.- 

                                                                                 Γ.Σ. Μασκλινιώτης