ΤΟ   «ΒΑΓΟΝΕΤΟ»  ΚΑΙ  Η ΟΜΑΔΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ

 

   Η συντήρηση και η αποκατάσταση των φθορών στο τροχαίο υλικό (βαγόνια, ατμομηχανές, ντηζελάμαξες κλπ) γινόταν από τα κεντρικά συνεργεία στον Αγ. Ιωάννη Ρέντη στον Πειραιά, ενώ στις σιδηροτροχιές του σιδηροδρομικού  δικτύου η επισκευή  γινόταν επί τόπου από τοπικά συνεργεία. Σε κάθε σταθμό του χωριού από το οποίο περνούσε το τραίνο είχε οργανωθεί από την ιδιοκτήτρια εταιρία της γραμμής (ΣΠΑΠ,ΣΕΚ, ΟΣΕ)  μιά   «ομάδα» εργατών για το σκοπό αυτό, που ανήκαν οργανικά στην εταιρία αυτή.  Στο χωριό η «ομάδα» αποτελείτο από τον προϊστάμενο της ομάδας, τον «αρχιεργάτη» και  από άλλα πέντε – έξι  άτομα, τους «εργάτες». Ήταν όλοι Μασκλινιώτες. Είχαν αρμοδιότητα επισκευής των σιδηροτροχιών του δικτύου και τον καθαρισμό του χώρου από τα χόρτα και τους θάμνους εκατέρωθεν της γραμμής σε όλο το μήκος της, από το σταθμό του χωριού, μέχρι το Σύρτη. Κάθε πρωί τις εργάσιμες ημέρες  τα μέλη της ομάδας συγκεντρώνονταν στο σταθμό με τα καλαθάκια στο χέρι. Περιείχαν το «λημερνό» τους, δηλαδή την ημερήσια διατροφή τους, που είχαν φέρει  από το σπίτι τους.

   Μόλις συγκεντρώνονταν στο σταθμό σήκωναν το «βαγονέτο» και το τοποθετούσαν πάνω στις βοηθητικές σιδηροτροχιές. Το βαγονέτο ήταν ένα ορθογώνιο όχημα απλής κατασκευής, ύψους εβδομήντα εκατοστών περίπου, με ελεύθερη την επιφάνεια φόρτωσής του, συνολικού εμβαδού πέντε τετραγωνικών μέτρων περίπου. Η επιφάνεια αυτή ήταν προσαρμοσμένη πάνω σε τέσσερεις σιδερένιους τροχούς, που η διάμετρός του καθενός δεν ξεπερνούσε τα εξήντα εκατοστά. Το όχημα αυτό διέθετε και σύστημα πέδησης,  για να συγκρατείται και να ελέγχεται η ταχύτητά του, όταν κατηφόριζε προς την κατεύθυνση του Σύρτη.  

   Κατόπιν έβγαζαν από την αποθήκη όλα τα απαραίτητα εργαλεία που θα χρησιμοποιούσαν κατά την διάρκεια της ημέρας και τα τοποθετούσαν πάνω στην ελεύθερη επιφάνεια του βαγονέτου. Φόρτωναν επίσης, εφόσον ήταν απαραίτητο,  καινούριες σιδηροτροχιές και στρωτήρες (τραβέρσες), για να τις μεταφέρουν στο σημείο επισκευής της γραμμής. Ανέβαιναν στη συνέχεια όλα τα άτομα της «ομάδας» στο βαγονέτο με τα καλαθάκια στα χέρια και ξεκινούσαν εποχούμενοι για τον τόπο της εργασίας τους. Παίρνανε την κατηφόρα  αψηφώντας τον κίνδυνο, καθώς  περνούσαν πάνω στα γεφύρια και μέσα από τα πέτρινα ορύγματα (ντρετσέρες). Αδιαφορούσαν για το πρωϊνό «αγιάζι*» και  την  παγωνιά το χειμώνα που τους κτυπούσε και τους έκανε να διπλώνονται  με τις χλαίνες τους,  βάζοντας τα καπέλα τους μέχρι τα αυτιά για να προστατευτούν.

  Μόλις έφταναν στο χώρο εργασίας που είχε εντοπίσει και είχε  επιλέξει ο αρχιεργάτης από την προηγούμενη ημέρα  κατέβαζαν από το βαγονέτο όλα τα υλικά, σήκωναν το βαγονέτο από τις σιδηροτροχιές, το μετέφεραν   και το τοποθετούσαν σε σημείο που να μην εμποδίζει την διέλευση των διερχόμενων συρμών. Όταν πλησίαζε κάποιος συρμός ένας από τους εργάτες  Λίγο νωρίτερα, πριν πλησιάσει αμαξοστοιχία στο χώρο εργασίας τους  ένας από τους εργάτες μετέβαινε διακόσια περίπου μέτρα μακριά από εκεί προς την κατεύθυνση από την οποία ερχόταν ο συρμός. Αυτός ειδοποιούσε με μια κόκκινη σημαία τον μηχανοδηγό για την ύπαρξη του συνεργείου, ώστε να μειώσει την ταχύτητα του συρμού ή και να σταματήσει.

   Η ομάδα εργαζόταν μέχρι τις απογευματινές ώρες με μια μικρή διακοπή το μεσημέρι για φαγητό. Νωρίς το απόγευμα άρχιζε να ετοιμάζεται για την επιστροφή στο σταθμό. Φόρτωναν τα εργαλεία πάνω στο βαγονέτο  και άρχιζαν όλοι μαζί να το σπρώχνουν στην ανηφορική διαδρομή μέχρι το σταθμό. Η διαδικασία όμως αυτή ήταν πολύ κουραστική, γιατί απαιτούσε περισσή καταβολή δυνάμεων, μετά μάλιστα και από ολοήμερη εργασία  της ομάδας. Φθάνοντας στο σταθμό ξεφόρτωναν τα εργαλεία από το βαγονέτο που το τοποθετούσαν στην πρωινή του θέση και τα εργαλεία τα μετέφεραν στην αποθήκη του σταθμού.

   Ένας ακόμη εργάτης, ο «φύλακας της γραμμής»,  μετέβαινε καθημερινά με τα πόδια  και ήλεγχε λεπτομερώς  όλο το μήκος της διαδρομής από το σταθμό του χωριού μέχρι το Σύρτη, δηλώνοντας την διέλευσή του με την υπογραφή του στα βιβλία που είχαν τοποθετηθεί σε συγκεκριμένα σημεία της διαδρομής. Εφ’ όσον διαπίστωνε φθορές στις σιδηροτροχιές , βραχοπτώσεις  κλπ, τις ανέφερε στον προϊστάμενο της ομάδας, τον αρχιεργάτη, που περνούσε σε καθημερινή βάση με το βαγονέτο, για την άμεση αποκατάστασή τους. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι οι ειδοποιήσεις για τυχόν βλάβες  του σιδηροδρομικού δικτύου και για την ώρα της  διέλευσης  των αμαξοστοιχιών γινόταν με τους τρόπους που αναφέραμε παραπάνω,  αφού δεν υπήρχαν  τα σημερινά μέσα επικοινωνίας (ασύρματοι, κινητά τηλέφωνα κλπ )την εποχή εκείνη.  

   Σήμερα το βαγονέτο είναι μόνιμα δεμένο σε μια άκρη του σταθμού, τα εργαλεία φυλάσσονται σε μια άκρη, για να εκτεθούν στο Μουσείο του σιδηροδρόμου που θα στηθεί στους χώρους του Δημοτικού Σχολείου, ενώ από τους εργάτες της «ομάδας»  ελάχιστοι είναι ακόμα επιζώντες συνταξιούχοι πιά.                             Γ.Σ. Μασκλινιώτης